(1939-1945) II. Dünya savaşının bitmesiyle, savaşa katılan ülkelerin yanında özellikle Almanya büyük bir yıkıma uğramıştır. Hitler ve Naziler Batı cephesinde Müttefiklerle mücadele ederken, doğu cephesinde ise Barbarossa operasyonu ile SSCB ile savaşıyordu. Savaşlar çok çetin geçmiş ve iki cephede de zayıflayan Almanlar üst üste uğradıkları yenilgilerle, işgal ettikleri topraklardan geri çekilmeye başlamışlardı. Müttefikler ve Ruslar bir an önce savaşı bitirmek için iki koldan Almanlara saldırıyordu. İki orduda bir an önce Almanları saf dışı bırakmaya çalışıyordu.
1945 yılının başında yaşanan (17 Ocak 1945) Vistul-Oder savaşı ile Ruslar, Alman birliklerini yarmış ve Berlin’in 60 km doğusuna gelmişlerdir. Geçici olarak mevzilenen Ruslar, bulundukları yerde üst üste Almanları yenmiştir. Hedef artık Almanların ve Nazilerin merkezi Berlin olmuştur. Rusların, Berlin savaşı için hazırlıkları 20 Mart 1945 tarihinde başlamıştır.
Rusların Berlin’e saldıracağını bilen Almanlarda önemli mevkilerde hazırlık yaptılar. Bu kritik öneme sahip mevziler, Ruslarlar tarafından gerçekleştirilen Helbe ve Seelow muharebeleri ile ele geçildikten sonra Berlin kuşatması tamamlanmıştır. Ardından 20 Nisan’da Mareşal Jukov komutasındaki topçu birlikleri Berlin’i bombalamaya başlamıştır. Almanlar, Berlin’in savunmasına oldukça önem vermiştir. Şehrin içerisinde çok sayıda kanal bulunduğundan köprüleri havaya uçurmuşlar, tankları yollara gömdükten sonra taş bariyerler örerek savunma hazırlamışlardır.
Bombardımanın ardından, Rus birlikleri Berlin’e girmiş ve Berlin de sokak çatışmaları yaşanmıştır. Savaşın sonlarına gelindiğinde, artık seçkin Nazi askerleri kalmamış, Hitler topyekün halk savunması talimatı verdiğinden, Alman ordusu genellikle gönüllü yani çocuk askerlerden oluşuyordu. Kızıl Ordu yaşanan kanlı sokak çatışmalarından sonra 30 Nisan 1945 yılında kent merkezine ulaştıktan sonra Alman karargahı olan Reichstag’ı yani meclis binasını ele geçirdiler. Kızıl ordu ilk bayrağı Reichstag’a dikmiştir.
|
| Berlin de ki Alman Parlamento Binasına SSCB Bayrağı Diken ve Bu Fotoğraf ile Sembol olan Dağıstanlı Abdülhakim İsmailov 2010 Yılında 94 yaşında Ölmüştür |
30 Nisan 1945 yılında Hitler savaşın kaybedildiğini anlayınca, sevgilisi Eva Braun ile birlikte sığınakta kafalarına silah ile ateş ederek intihar etmiştir. Hitler’in intiharının ardından ertesi gün de Joseph Goebbels ile bazı bir takım üst düzey yöneticiler de ilerleyen süreçte intihar etmiştir. Berlin de ki çatışmalar ise 2 Mayıs 1945 yılında kadar devam etmiştir. Aynı gün ise Alman Komutan General Helmth Widling, Sovyet ordusuna teslim olmuş ve Berlin savaşı sona ermiştir. Almanlar 1944 yılında başlayan geri çekilmeden sonra Mayıs ayına gelindiğinde, Berlin’in Ruslar tarafından alınmasıyla birlikte savaş resmen sona ermiştir. 2. Dünya Savaşı'nın Almanlar tarafından kayıtsız şartsız teslim olunuş tarihi ise 8 Mayıs 1945'te olup, teslimiyet anlaşmasını Hitler'in en sadık komutanlarından Wilhelm Keitel kendi elleri ile imzalayıp Mareşal Jukov'a vererek teslim olmuş ve Avrupa'da savaşın bittiği gün olarak geçen 8 Mayıs, zafer günü olarak isimlendirilmiştir.
Peki batı cephesi neden Berlin’i ele geçirmedi?
Müttefikler, Eylül 1944 yılında Alman sınırına ulaşmış, iki tarafta yaşanan çetin çarpışmalardan sonra, 1945 Mart ayında Batı müttefikleri Ren nehrini geçmiştir. (Bulge Savaşı)
General Eisenhower ile ordusu Berlin’e tam gaz ilerlerken, yoğun bir Alman direnişi ile karşılaşırlar. Daha sonra Berlin’e 200 km kala Batı orduları durur. Eisenhower tüm birliklerine durması talimatını verir. Birlikler Elbe nehrine ulaşmış ve burada Berlin düşene kadar yaklaşık 3 hafta boyunca mevzilerinde hareketsiz kalmışlardır.
ABD ve Birleşik Devletler Generali Eisenhower, Berlin’e ilerlemeyi düşünmüyordu. Sonucunda ağır kayıplar verilebileceğini öngörüyordu. Hatta Berlin’e girildiği taktirde neredeyse aynı tarihte onlarla ilerleyen Ruslar ile dost çatışmasına girmek istemiyordu. Ancak İngilizler özellikle Churchill, ne pahasına olursa olsun Berlin’e girmek istiyordu. ABD’li ünlü komutan Patton’da Berlin’e ilerlemeyi düşünüyordu. Hatta Patton’un Berlin’i ele geçirdikten sonra Nazi askerlerini kendi saflarına yerleştirip (Hitler ve kurmaylarını saf dışı bıraktıktan sonra) Rusların üzerine saldırtma gibi, şeytani bir planı olduğu öne sürülmüştür. Tüm bunlara rağmen Eisenhower, Batı Berlin’de ki hedeflerin yok edilmesinin daha mühim olduğunu düşünmekteydi. Ayrıca Eisenhower ve ABD başkanı Roosevelt ile Berlin’i Ruslara bırakma konusunda anlaşmışlardı. Berlin muharebesi sonrasında Rusların asker ve mühimmat kaybı göz önüne alındığında, ABD ’nin Berlin riskine girip zayiat vermek ve Ruslar ile karşı karşıya gelmek yerine Berlin’e girmekten imtina ettiği anlaşılabilmektedir. Ayrıca Stalin’in Almanya’nın Kayzer Wilhelm enstitüsünde bir atom bombası hazırladığı ve bu atom bombasını ele geçirmek için Berlin’i ne pahasına olursa olsun almak istediği iddia edilmiştir.
Ruslar ve Batılı Müttefikler, Berlin savaşında ortak hareket etmiştir. Rusların, Berlin’e girdiği 20 Nisan gecesi İngilizler hava saldırısını kesmiştir. Ayrıca Batılıların Berlin işgalindeki en büyük faydası havadan yapılan saldırılar olmuştur. 1945 yılı boyunca Berlin, Batılı müttefikler tarafından aralıksız bombalanmıştır. Ayrıca Hitler, müttefiklerin Ren nehrini geçmesinin ardından adeta çıldırmış ve tüm altyapı sistemlerinin çökertilmesi talimatını vermiştir (Köprüler, yollar vs). Özellikle köprülerin yıkılması Müttefiklerin ilerleyişinde büyük engel oluşturmuştur.
Kızıl Ordunun, Berlin muharebesine 2 milyon kişinin katıldığı tahmin edilmektedir. Hitler, 20 Nisan 1945 tarihinde 56. Yaş gününde son kez halkın karşısına çıkmıştır. Ardından girdiği Führerbunker sığınağından bir daha hiç çıkmamıştır. Berlin savaşının ardından Rus askerlerinin kentte toplu tecavüz ve kıyım olaylarına karıştığı iddia edilse de, daha sonradan yalanlanmıştır. Tam tersi Ruslar’ın Berlin’de bulunan sivil halka oldukça iyi davrandığı, gıda yardımlarında bulunduğu da kayıtlarda yer almaktadır. Berlin savaşı sonrası, sivil halk üzerinde ki konular propaganda malzemesi yapılmış ve bugün bile tartışmalar devam etmektedir. Berlin savaşı sonucunda Sovyet kaynaklarına göre 450 bin civarında Alman askerinin öldürüldüğü, 470 bin civarında esir alındığı, Rusların ise 81 bin civarında askerinin öldüğü ve 280 bin civarında yaralısı olduğu açıklanmıştır. Ancak Alman kaynaklarına göre bu sayı değişmektedir. Sivil kayıplar konusunda ise net bir bilgi bulunmamaktadır.
Hitler, intihar etmeden önce Prag’ı ikinci Berlin yapma talimatını vermiş (Prag’ta hatırı sayılır sayıda Nazi askeri bulunmaktaydı) ancak başarılamamıştır. Hitler’in olası bir yenilgi sonucu intihar edebileceği, İngilizler tarafından hazırlanan detaylı bir rapor sonucunda tahmin edilmişti. Führer, kafese kapatılıp cadde cadde gezdirilip aşağılanmaktan çok korktuğu biliniyordu. 1941 yılından itibaren uyuşturucu madde içeren ilaçlar aldığı ve bağımlılık yaptığı bilinmektedir. Hitler, 12 Nisan 1945 yılında Berlin Kuşatması sırasında, ABD başkanı Roosevelt’in öldüğü haberini alınca çok umutlanmıştır. Bunun bir mucize olduğuna inansa da sonucunda acilen Truman görevi devralmış ve (Japonya’ya atom bombası atmak gibi) daha yıkıcı kararlara imza atmıştır.
Naziler için önemli merkezleri Reichskanzlei ve Hitler’in sığınağı Führenbünker’i işgal etmek ünlü komutan Jukov’a (Zhukov) nasip olmuştur. Berlin’in Ruslar tarafından alınmasının ardından Avrupa’nın çeşitli cephelerinde bulunan diğer Alman orduları da sırayla teslim olmuş ve II. Dünya savaşı, Avrupa kıtasında sona ermiştir. Savaşın ardından fiili savaş hali kağıt üstünde devam etmiş ve Berlin Duvarı örülmüştür. Müttefik askerlerinin tümüyle Almanya’dan çıktığı tarih ise 1994 yılıdır.
Yorum Gönder