SSCB Nasıl Kuruldu

SSCB Nedir

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği yani kısaca SSCB, 1917 Ekim Devriminin ardından 25.01.1918 yılında Çarlık Rusya'sının yıkılması ile aynı topraklar üzerinde kurulan devletler topluluğudur.

Kurulduktan sonra yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük ülkesi olmuştur. İlk lideri Vladimir Lenin'dir. Ayrıca Lenin, SSCB'nin kurulmasını sağlayan liderdir. SSCB'nin başkenti, bugün de Rusya'nın başkenti olan Moskova iken, para birimi Ruble olarak kullanılmıştır.

SSCB Nasıl Kuruldu

I. Dünya Savaşı sırasında Rusya'da yaşanan halk ayaklanması ve akabinde gelişen Ekim Devrimi neticesinde Vladimir Lenin önderliğinde gerçekleşen Bolşevik Devrimi ile Çarlık Rusya'sı yıkılmış ve 25 Ocak 1918 tarihinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) kurulmuştur. SSCB kuruluşundan itibaren komünist ideolojiyi benimsemiş ve yönetim şekli yapmıştır. Bu durum özellikle 2. Dünya Savaşı sonrası dünyayı ikiye bölen ideolojik bir kutuplaşmaya yol açmış ve baş aktörlerden biri SSCB olmuştur.

Lenin Kızıl Meydanda Halka Hitap Ediyor

Ekim Devrimi tarihe Kızıl Devrim olarak geçse de aslında Bolşevikler ve Menşevikler tarafından gerçekleştirilmiş ve ilk olarak yönetim Menşevikler yani Beyazların elindeydi. Menşevikler ılımlı sosyalistler olarak biliniyordu ve Çar'a karşı olup savaşa karşı değillerdi. Kızıllar yani Bolşevikler ise savaşa (1. Dünya Savaşı) tamamen karşıydı ve kendi yönetim şekillerini isteyip iktidarı hedefliyordu. Ülke bir anda iç savaşa sürüklendi ve Çar 2. Nikolay, ailesi ile birlikte katledildi. Bu karışıklık içerisinde Menşevikler, Bolşevikler ve Çarlık yanlıları arasında kıyasıya bir iktidar mücadelesi yaşandı. Sonunda Bolşevikler iktidar mücadelesini kazandı ve 25.01.1918 yılında komünist ideoloji sahibi Lenin'in Başkanlığında yeni bir devlet kurulduğu ilan edildi.

SSCB Kuruluşuna Giden Süreç

Peki, SSCB nasıl kuruldu? Kurulması için zemin nasıl oluştu denirse, altında halkta biriken öfke ve komünizmin en sevdiği propaganda araçlarından biri olan ezilmiş halkın yükselişi olgusunun yattığı görülmektedir.

Her ne kadar savaş olumsuz bir gelişme olsa da, 1917 yılında 1. Dünya Savaşı olduğu için ve zaten fakir olan Rus halkının savaşla iyice fakirleşmesi, gençlerin savaşta ölmesi, Ekim Devrimine giden yolu hazırlayan faktörlerden biri olmuş, Lenin ve beraberindekilerin komünist ideolojiye dayalı Sovyetler Birliğinin kurulmasına giden süreci, olumlu yönde etkilemiştir.

Ekim Devrimi sürecinde en etkili propagandalardan biri Moskova halkının ve tüm Rusya'nın ölümüne çalıştırıldığı halde açlık ve sefalet içerisinde olduğu, buna karşın Çar ve ailesinin sarayda bolluk içerisinde yaşadığıydı. Hatta en büyük şehir efsanelerinden biri de Çar 2. Nikolay o kadar zengin ki ekmeğine altın koyarak yiyor olmuştur.

Lenin'in Çarlık Rusya'sını yıktığı ve tarihe Ekim Devrimi ya da Kızıl Devrim olarak geçen Bolşeviklerin yapmış olduğu ayaklanma ve gelişen devrim sonucunda Lenin ve beraberindekiler, iktidarı ele geçirmiş ve Çarlık Rusya'sı tarihe karışmıştır. Lenin'i başarıya götüren yolda en fayda sağlayan propagandası, barış, ekmek ve toprak olmuştur. Lenin'in sağ kolu ve gerektiğinde Lenin ve sistemi dahi eleştirmekten geri kalmayan Troçki olmuştur. Troçki, Lenin öldükten sonra Stalin tarafından sürgün edilmiştir.

Bu sebepten Lenin'in halkı etkilemek için en önemli propaganda unsuru barış, yani savaşı bitirmek olmuştur. Nitekim Lenin, Sovyetler Birliği kurulduktan ve iktidara geldikten sonra ilk işi Brest-Litovsk Sözleşmesini imzalayarak 1. Dünya Savaşından çekilmek olmuştur. Böylelikle Lenin halka karşı ilk sözünü yerine getirmiştir.

Çekiç ve Orak SSCB'in Sembolü ve Bayrağı

Lenin iktidara geldikten sonra tabii ki ekonomisi çok kötü bir devlet devralmıştı. Özellikle ekonomi Lenin ve yeni kurulan SSCB için olmazsa olmazdı. Lenin Sovyetler Birliğinin ekonomisini düzeltmek için ilk olarak NEP (Yeni Ekonomi Politikası) adı verilen paketi yürürlüğe koydu.

Peki neydi bu NEP ?

Lenin'in ekonomi politikası NEP, 10. Komünist Parti Kongresinde alınmış ve 21.03.1921 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Çöküşte olan Rus ekonomisini canlandırmak amacıyla NEP, küçük esnafı güçlendir, halkın elinden devlet eliyle ürünlere çok el koyma, yabancı yatırımcıya Sovyetlere yatırım yapabilmesi için yol göster yöntemlerini içermekteydi.

Lenin'den sonra Komünist Parti Genel Sekreterliğine gelen (yani Lider) Stalin 5 yıllık kalkınma planını yürürlüğe koymuştur. Ülkemizde hazırlanmış olan (1933-1937) 5 yıllık kalkınma planında Sovyet Rusya'nın o dönem başında bulunan Stalin'in hazırlamış olduğu 5 yıllık Kalkınma Planı örnek alınmıştır.

Stalin'in kalkınma planının temelini Kolektifleştirme yani kolhoz oluşturmuştur. Yani Kolektifleştirme, küçük tarım arazilerini birleştirerek büyük ve makineleşmiş çiftlikler haline dönüştürüp Devletin topraklardan elde ettiği ürün ve geliri arttırmak olmuştur. Kolektifleştirme sonucu toprakları elinden alınan köylülerde ayaklanmalar çıkmış ve bu ayaklanma sonucunda 3 ila 4 milyon kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Ukrayna, kolhoz yani Kolektifleştirme politikası sonucu oluşan kıtlık dönemini bugün Holodomor Soykırımı olarak dünyaya tanıtmaya çalışmaktadır.

Kızıl Ordu büyük oranda Stalin döneminde oluşturulmuş ve güçlenmiştir.

Stalin dönemi SSCB için sürgünler, katliamlar ve savaş ile hatırlanan bir dönem olmuştur. SSCB Stalin döneminde insan hakları yönünden büyük katliamlar gerçekleşse de totalde güçlenen bir ülke olmuştur. SSCB 1950'lerden sonra uzay yarışı ve nükleer yarışa ABD ile girmiş, Kruşçev döneminde bu durum Küba Füze Krizine neden olmuş ve dünya, geniş çapta nükleer bir savaşın eşiğinden dönmüştür.

SSCB Hangi Ülkelerden Oluşuyordu

SSCB'yi Oluşturan Ülkeler

SSCB, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti başkanlığında, Özbekistan, Türkmenistan, Ukrayna, Estonya, Kazakistan, Belarus, Azerbaycan, Ermenistan, Kırgızistan, Gürcistan, Tacikistan, Letonya, Litvanya ve Moldova Sosyalist Cumhuriyetlerinden oluşan 15 ülkeli bir birlikti. Çarlık Rusya'sının yıkılan aynı topraklarında kurulmuştur. İlk etapta Lenin Self Determinasyon yani halkların kendi kaderini tayin etme hakkı ile bu ülkelerin birlik içerisinde kalmalarının onların yararına olacağını pekiştirdikten ve bir nevi "Önce bir güçlenelim sonra bakarız" düşüncesiyle hareket etmiştir. Ülke kurulduktan sonra da SSCB'nin yönetiminde giderek diktatörlüğün yerleşmesi ve güçlenmesi sebebiyle bu hak hiç gerçekleşmemiştir. 1991 yılında birliğin dağılmasından sonra SSCB'den ayrılan ülkeler sırayla bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Bir kısmı ise o dönem soğuk savaşın en sıcak günlerinde Demir Perde üyesi olarak NATO düşmanı iken bugün NATO üyesi olan ülkeler bulunmaktadır.

SSCB Nasıl Dağıldı

SSCB 1986 yılında Gorbaçov, ılıman bir politika yürüteceğini belli etmiş, Perestroyka ve Glasnost adını verdiği açıklık ve hükümetin yeniden yapılanması süreçlerini faaliyete koymuştur. Ardından Varşova Paktına bağlı ülkelerde milliyetçilik ve ekonomik sebeplerle farklı akımlar oluşmaya başlamış, kötü giden ekonomi ile birlikte Gorbaçov 1991'de SSCB'nin dağıldığını ve komünizmin bittiğini açıklamıştır.

Lenin'in muhalefet ile yapılan savaşta muhalefeti hedef alan acımasız dönem, Kızıl Terör olarak adlandırılmaktadır. 1924'te ölen Lenin, ölmeden önce halefi Stalin için "Bu adama dikkat edin" demiştir. Yani Stalin'e güvenmediği ortadadır.

Kızıl Terör yıllarından dolayı Rus Ortodoks Kilisesi Lenin'in Naziler gibi anılmasını istemektedir. Lenin, Çar tarafından 1900'lü yıllarda 10 yıllık sürgüne yollanmış, bu dönemde Lenin ülke dışında mücadelesini sürdürmüş ve 1917'de Rusların savaştan çekilmesini isteyen Almanlar tarafından Lenin, Rusya'yı karıştırmak için Rusya'ya yollanmıştır.

Geçtiğimiz yıllarda Rusya devleti, Çar 2. Nikolay ve ailesine iade-i itibar yapmıştır.