Padişah II. Osman - Genç Osman Kimdir

Sultan II. Osman (1604-1622) ya da bilinen adıyla Genç Osman, Osmanlı İmparatorluğu'nun 16. Padişahı 95. İslam Halifesidir. Babası I. Ahmed, annesi Mahfiruz Haseki Sultandır.

Genç Osman babası I. Ahmed ölünce 27 yaşında sıra kendisine gelmişti. Ancak daha yaşının ufak olması ve I. Ahmed’in diğer eşi Kösem Sultan'ın girişimleriyle Sultan I. Ahmed'in kardeşi I.Mustafa tahta geçirildi. I. Mustafa’nın sağlığının bozuk olduğu anlaşılınca 3 ay tahtta kaldı ve onun yerine 14 yaşında Genç Osman 1618 yılında tahta geçmiştir.

Padişah II. Osman lakabı gibi çok genç, iyi huylu, temiz yüzlü ve çok iyi eğitim almış biriydi. Farsça, Lâtince İtalyanca, Arapça gibi doğu ve batı dillerine çok iyi derecede bilmekteydi. Annesi, onu çok iyi eğitim almasını sağlamıştır.

Genç Osman başa geldiğinde Sadrazam Halil paşa, İran seferinde idi. İran seferinde Osmanlı'nın birkaç önemli kenti alabileceği ihtimali üzerine (Erdebil Şehri İran açısından önemlidir) İran barış istemiş ve barış anlaşması imzalanmıştır. Ardından Genç Osman, Avrupa seferine hazırlanmış ve İtalya civarına gemilerini yollamıştır. Bu bölgede İtalyan ve İspanyol topraklarına akınlar yapan Osmanlı askerleri, birkaç önemli noktada stratejik bölgeleri almışlardır.

Ardından Lehistan krizi çıkmış, Lehistan'ın Eflak ve Boğdan'a göz dikmesi, iç işlerine karışması ve sınır işgalleri nedeniyle Genç Osman, Lehistan seferine hazırlanmış, ancak bu büyük muhalefet toplamıştır. Yardımcıları ve Yeniçeriler bu seferi istememektedir. Ancak Sultan II. Osman sefere çıkılmasının emrini vermiştir. Bu seferde Lehistan üzerine çıkılan bu sefer de Avusturya'nın Lehistan'a yardımı, Osmanlı askerinin yeniçerilerin isteksizliği, savaşa kendilerini verememeleri yüzünden iki taraf birbirine üstünlük sağlayamamış, Lehistan, suçun kendilerinde olduğunu söyleyerek Hotin barış anlaşması imzalanmıştır.(1621)

Padişah Genç Osman geldiğinden itibaren sorunun yeniçerilerden kaynaklandığını görmüş bunu çözmek için ıslahatlatda bulunmuş, askerler ödenen fazla parayı kesmiş, bu sebepten düşman toplanmıştır. Herkese hoşgörü davranmaya çalışmış, Fatih Sultan Mehmet'ten sonra saray dışından evlilik yapan ilk padişah olmuştur. Şeyhülislam Es’ad efendinin kızı ile evlenen Sultan Osman saray dışından yaptığı bu evlilik nedeniyle kendisine yardımcı olacak sadrazamlar bulamamış ve destek kendisine verilmemiştir.

Genç Osman Lehistan seferindeki aksaklıkları fark edip Suriye, Erzurum, Arap coğrafyası ve Anadolu'dan bir ordu kurma  niyetinde olmuş, bu durum kapıkulu askerlerinin kulağına gitmiştir. Ordu kurmak için bizzat kendisi Anadolu'ya gitmek istemiş, buna karşı çıkılmış padişah daha sonra ben hacca gitmek istiyorum demiştir. Hacca gitmek isteyen padişah için hazırlıklar yapılmış, ancak gizli olarak gönderdiği asker toplama yazısı yeniçeriler tarafından duyulunca padişah Üsküdar'da yola çıktığı sırada yeniçeri ayaklanması olmuş, yeniçerilere sakinleştirmek için uğraşırken yeniçeriler tarafından Yedikule zindanlarında boğulmuştur. (20 Mayıs 1622)

Genç Osman'ın katledilmesi sonrası halk Osmanlı'da isyan etmiş ve Osmanlı halkı hiçbir zaman bu zorbalık ve cinayeti unutmamıştır. Padişahlarının öldürülmesine hiçbir zaman içlerine sindirememişlerdir. 4 yıl süren saltanatı sonunda Sultan II. Osman ayaklanma sonrasında öldürülen ilk padişahtır.

Devrinden sonra tarihçiler onun Başkenti Anadolu’ya taşımak istediğini ve din adamlarını devletin yönetim kısmından uzaklaştırmak istediği yönünde oldukça büyük ıslahatlar yapmak istediğini öne sürse de aksi kanıtlanmamıştır. Sultan II. Osman devşirme sistemi yerine hem yönetim hemde ordu kadrosunda Türk milletinden kişilerin getirildiği bir sisteme dönmeyi arzulamış ve bu hareketi sonunu getiren çalışmalardan biri olmuştur. Hatta bunu ileriye götürerek Sultan II. Osman’ın Padişah evliliklerini de sadece Türk milletinden gelen kızlarla olmasını istediğidir. Ayrıca Sultan’ın Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman’ın koyduğu kanunları değiştirmek ve yenilemek istediği de yakın dönem tarihçileri tarafından öne sürülmektedir. Tüm bunlara rağmen o dönem tarihi kaynaklarda II. Osman’ın bu düşünceleri ve çalışmaları yer almamakla birlikte kanıtlanamamıştır. Ancak Sultan’ın Anadolu ve Mısır’a orduya asker toplama yönünde yolladığı fermanın ortaya çıkması Yeniçerilerin isyanını başlatan hareket olduğu ortadadır. 1621 yılı kışının çok ağır geçmesi hatta boğazın donduğunun bile kayıtlara geçmesi Genç Osman döneminde olmuş, halk bunu Sultanın uğursuzluğu olarak görmüştür. Sultan II. Osman 18 yaşında öldürülmüş ve genç lakabının verilmesi Osmanlı’nın son döneminde Jön Türkler hareketini kendisinden bu lakap ile bahsetmesi ile ortaya çıkmıştır. Sultan II. Osman’ın tecavüz edilerek öldürüldüğü yönünde iddialar bulunsa da kanıtlayan herhangi bir kaynak bulunmamaktadır. Ancak Yedikule zindanlarına götürülürken yol boyunca halk içerisinde aşağılanarak ve kötü muamele uygulanarak götürülmüştür.