Tarihten Günümüze Osmanlı Rus Savaşları

 

Rusya özellikle 16. Yüzyıldan sonra Korkunç İvan ile başlayan ve Deli Petro ile devam eden süreçte Akdeniz'e ve sıcak denizlere inme politikası izlemiş, bu hususta en büyük düşman olarak gördüğü Osmanlı İmparatorluğu ile bir dizi savaşlara girmiştir. Bu savaşlar,

1568 Astrahan seferi, Rus Zaferi ile sonuçlanmış,

1676 Osmanlı Rus Savaşı, Osmanlı Zaferi ile sonuçlanmış,

1686 Osmanlı Rus Savaşı, Rus Zaferi ile sonuçlanmış,

1711 Prut Savaşı, Osmanlı Zaferi ile sonuçlanmıştır. Baltacı Katerina hikayesi,

1735 Osmanlı Avusturya Rus Savaşı, Osmanlı zaferi,

1768 1774 Osmanlı Rus Savaşı, Zaferi ile sonuçlanmış,

1787 Osmanlı Rus Savaşı, Rus Zaferi ile sonuçlanmış,

1806 Osmanlı Rus Savaşı, sonunda Ruslar yenilerek Eflak ve Boğdan'dan çekilmiştir,

1828 Osmanlı Rus Savaşı, Rus Zaferi ile sonuçlanmıştır,

1853 Kırım Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve müttefikler Zaferi ile sonuçlanmıştır,

1877 - 93 Harbi olarak bilinir ve Rus zaferi ile sonuçlanmış,

Birinci Dünya Savaşı, Kafkas Cephesi Rus Zaferi ile sonuçlanmış gözükse de Rusya ihtilal ile savaştan çekilmiştir.

Bu savaşlarda ortaya şu gerçek çıkıyor. Ruslar sürekli Osmanlı İmparatorluğu'nun düşman olarak görmüş ve dönem dönem Yabancı devletlerin desteğini alarak kazanmışlar, bazı dönemlerde ise bu desteği kaybetmişlerdir.

Belli başlı savaşları incelersek 15- 16 yüzyılda Korkunç İvan, Çar olarak Rusya'yı birleştirme düşüncesiyle o zaman ki Kırım ve Astrahan Kalesi'ni kuşattı.

Ardından Sokullu Mehmet Paşa o dönemin Hac yolunun güvenliği ve Rusların bölgede Etkin olacağı fikriyle savaşa girmiş, ancak Ruslar Osmanlıyı geri püskürtmüştür. Bu savaşta Don Volga kanal projesinin Sokullu Mehmet Paşa tarafından hayata geçirilmesi düşüncesi egemen olmuştur.

Daha sonra İsveç Kralı Demirbaş Şarl'ın Ruslar tarafından tehdit edilmesi ve öldürülmek istenmesi, Ayrıca Rusların bölgede aktif duruma geçmesi sebebiyle Baltacı Mehmet Paşa idaresindeki Ordu, Rus seferine çıkmış, Ruslar Prut Savaşı'nda kesin bir yenilgi almıştır.

Daha sonra irili ufaklı savaşlar Çariçe'nin Osmanlı donanmasını yaktırması gibi hadiseler yaşansa da Rusların sıcak denizlere inme istekleri ve hasta adam olarak nitelendirdikleri Osmanlı'ya ve Türklere karşı mücadeleleri etmiştir. Batı devletlerinin Osmanlı'nın saf dışı kalması fikrine sıcak bakmadıklarından Osmanlı'nın toprak bütünlüğünü korumak istemişlerdir. Bu sebepten 1853 deki Kırım Savaşında Osmanlı'ya destek vermişler ve Osmanlı, Kırım Savaşında Rusları yenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu lehine sonuçlanan Kırım savaşı, masa üzerinde fazla bir kazanım elde edemediğimiz bir Osmanlı Rus savaşıdır.

Ancak daha sonradan Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın Osmanlı'yı zayıflatması, Ruslar'ın sürekli Ortadoks silahını kullanarak Ortodoks haklarını korumak amacıyla Osmanlı'nın iç işlerine karışma bahanesi Rusya Osmanlı'ya savaş açmıştır. 93 Harbi olarak bilinen Osmanlı Rus savaşı Osmanlı'nın alehine sonuçlanmış, Ruslar neredeyse İstanbul'a kadar gelmek üzereyken Yeşilköy Antlaşması yapılmıştır.

93 Harbi Osmanlı açısından büyük bir yıkım olmuş, Romanya, Bulgaristan gibi pek çok devlet bağımsızlığını kazanmıştır. Rusların Panslavizm politikası etkisini göstermiştir 93 Harbinde. Ermeni sorunu, Balkan sorunu gibi sorunlar, Osmanlı'yı içinden çıkılmaz duruma sokmuştur.

İlk etapta sakin ve Osmanlı yanlısı görünen Ermeniler, Rusların Toprak Vaadi ve kışkırtmasıyla kontrolden çıkmış ve Ermeni sorunu olarak tarihe geçen sorunların kıvılcımı ateşlenmiştir. Çeteleşen ve vahşet sergilemeye başlayan Ermeniler, bu dönemden itibaren Osmanlı'ya başkaldırmıştır.

Son olarak Birinci Dünya Savaşı'nda Enver Paşa'nın Turan Ülküsü ile harekete geçip Kafkaslarda büyük askeri stratejik hatalar ve lojistik sıkıntılar nedeniyle Osmanlı ile Rusya arasında yapılan Kafkasya Cephesi savaşlarında, Osmanlı yenilgiye uğramış ve ardından Kurtuluş Savaşı döneminde Rusya'da yaşanan İhtilal ve savaş koşulları nedeniyle Türkiye ve Ruslar anlaşmaya varmıştır.

1. Dünya savaşının ardından ise Osmanlı İmparatorluğu ve Çarlık Rusya dağılmış, yerine gelen Türkiye Cumhuriyeti ve SSCB her ne kadar ayrı kutuplarda görünse ve ufak sürtüşmeler yaşansa da aralarında 1920 yılından itibaren sıcak bir savaş yaşanmamıştır.