Uçarı ve sempatik korsan Jack Sparrow'un fantastik maceralarını anlatan meşhur Karayip Korsanları filmi, yediden yetmişe pek çok insanın izlediği bir film serisi olmuştur.
Ünlü aktör Johnny Depp'in canlandırdığı hafızalara kazınan korsan Sparrow, denizlerde birbirinden ilginç maceralara karışmaktadır. Başı beladan bir türlü kurtulmayan Siyah İnci isimli geminin kaptanı Jack Sparrow, acaba sadece bir film karakteri mi?
Buna değinmeden önce gelin bir filmin geçtiği döneme göz atalım. Top, gemi ve kıyafetlerden yola çıkarak filmin kolonileşme, yani Avrupa devletlerinin sömürge arayışına düştüğü 16. veya 17. yüzyıl civarında betimlendiği tahmin edilebilir. Kahramanımızın İngiliz deniz kuvvetlerinden kaçan bir kanun kaçağı korsan olduğu film, fantastik denizlerde maceralar şeklinde ilerliyor.
Aslında iyi mi kötü biri mi net olarak anlaşılamayan Jack Sparrow gerçekten tarihte yaşamış biri mi?
1600'lü yılların başında İspanya ve İngiltere arasında savaş yaşanıyordu. Özellikle ticaret gemilerine saldırıp ganimet toplayan korsanlar Akdeniz'de ve Atlantik kıyılarında kol geziyordu.
1553 yılında doğan John Ward, 1. Elizabeth'in verdiği onay ile Atlantik kıyılarında korsancılık yapan bir kaptandı. Erken yaşamına dair pek bir bilgi yoktur. Ancak Kraliçe Elizabeth'in ardından 1. James 1603 yılında tahta çıkınca İspanya ile barışı getirir ve korsancılığı tamamen yasaklar. Bunun üzerine Ward, "Artık buralarda bize ekmek yok" diyerek güneye Akdeniz'e yönelecekti. Tunus'a geldi. Yeni maceralar için güneye iner ve İspanya kıyılarında gemi ele geçirdikten sonra mürettebatı ile birlikte işleri büyütmeye başlar.
Akdeniz'de özellikle Venediklilerin başına bela oldu. İtalyan denizlerinde korsanlık yaparak ticaret gemilerine el koydu. Ele geçirdiği gemileri onarıp yeni silahlar ekleyerek daha büyüklerine saldırıyordu. Sonunda Venedikliler Ward'ı İngilizlere şikâyet etmişlerdir. Venedikliler ise onu yakalayıp özellikle ele geçirdiği Reniera e Soderina isimli gemi nedeniyle cezalandırmak istiyordu. Bunun üzerine 1608 yılında John Ward, İngiltere kralı James'e af mektubu yazdıysa da sonuç alamadı ve isteksizce Tunus'a döndü. Yeniçeri birliğinin komutanı Osman Bey ona Tunus'ta koruma sağladı. Osmanlı himayesine girince Ward mürettebatı ile birlikte Müslüman olup Türk ismi alarak Yusuf Reis oldu.
1608 yılından sonra burada yine korsanlığa devam edip yeni seferlerinde genç korsanlara işin inceliklerini öğreten Yusuf Reis, 1612 yılında aktif korsancılık hayatını bıraktı. Artık zengindi. Tunus'ta zenginlik içerisinde lüks ve gösterişli bir hayat yaşamaya devam etti ve 1622 yılında 70 yaşında Tunus'ta kolera hastalığından hayata gözlerini yumdu.
John Ward, korsanlığın simgesi haline gelmiş ve birçok esere ilham kaynağı olmuştur. Hatta 1612'de İngiliz oyun yazarı Robert Daborne tarafından onun Müslüman oluşu konulu "A Christian Turn'd Turk" adlı bir oyun yazılmıştır. Diğer İngiltere doğumlu ve sonradan Müslüman olarak Akdeniz'de korsanlık yapan gemicilerin aslında Müslüman olmasına rağmen Müslüman adetlerini pek benimsemedikleri kaynaklarda yer almaktadır. Bu hususta Ward'ın da tarihi belgelerde ağzından küfür eksik olmayan ve sürekli sarhoş gezen biri olarak anlatılmıştır.
Özellikle 17. yüzyılda Avrupalı olup denizlerde ganimet peşinde koşmak için Cezayir, Tunus kıyılarına gelip Müslüman ve Türk himayesine giren pek çok korsan, özellikle İngilizlerin başına bela olmuştur.
Bunlardan en bilineni Hollanda asıllı Küçük Murat Reis'tir. İngiltere ve İrlanda kıyılarını topa tutup buraları cehenneme çeviren Küçük Murat Reis, İzlanda'yı fethetmiş ve oradaki İzlandalıları köle olarak Afrika kıyılarına getirmiştir. Bu yüzden o dönem İzlanda'da Türk öldürmenin serbest olduğuna dair efsanevi bir kanun konulmuştur.
Aslında Karayip Korsanları filminde net olarak tarihi bir karakter var ve bunu senaristler de doğruluyor. Uçan Hollandalı efsanesi: Hakkında opera da bulunan Uçan Hollandalı, lanetli bir kaptan. Asıl ismi Van Der Decken. Decken Hollanda ve Endonezya arasındaki rotada çok hızlı bir şekilde gelip gittiği için bir efsane olmuştur. Bir seferinde şiddetli bir fırtınaya yakalanarak Ümit Burnu'nda gemisi ile batan Uçan Hollandalı, pek çok roman ve öyküde geçerken, adına opera yapılan bir efsane olmuştur. Karayip Korsanları: Ölü Adamın Sandığı filminde karşımıza Davy Jones isimli ahtapot yüzlü korkunç kaptan olarak çıkar.
Tekrar gerçek tarihe dönersek, John Ward yani Yusuf Reis adamları ile birlikte Akdeniz'de Uçan Hollandalı gemisini aramış ve ele geçirmek istemişlerdir. Gerçekte John Ward ve mürettebatının Akdeniz'e gelmesinin asıl sebebi Uçan Hollandalı'yı ele geçirmek olmuştur. Sparrow'un da filmde boy gösteren düşmanlarından biri olan Uçan Hollandalı gemisi ile macerası, gerçek tarihle aynı olaydır.
Aslında Karayip Korsanları filmi senaristleri Ted Elliot ve Terry Rossio, hikâyelerinde Yusuf Reis adlı Akdenizli bir korsandan ilham aldıkları yönünde bir açıklamaları yoktur. Ancak yazar Giles Milton bu filmde Kaptan Sparrow'un aslında John Ward olduğunu iddia etmiştir. Serinin film posterindeki Jack Sparrow karakterinin üzerindeki takılarda bulunan ay ve yıldız sembolleri bu iddiayı destekler.
Karayip Korsanları filminin fantastik karakteri olan Jack Sparrow'un sarık benzeri kıyafetler giymesinin yanı sıra Türk korsanlardan esinlenildiği ihtimalini biraz daha güçlendiren bir başka delil, Sparrow gibi Ward'ın da İngiliz düşmanı bir kanun kaçağı olması ve Yusuf Reis yani John Ward'ın gerçek lakabının Serçe olup, İngilizce'de serçenin "Sparrow" olması da tesadüf mü?
Yorum Gönder