Şarlken (1500-1558) Frenk dünyasında bugünkü Belçika sınırları içerisinde kalan Gent'te doğmuş, babası Habsburg hanedanından olup, annesi Kastilya kraliçesidir. Hollanda'da büyümüştür. 15 yaşına dek eğitimiyle önemli insanlar ilgilenmiştir. Şarlken tahta çıkana kadar kral olmak için özenle büyütülmüştü. Şövalyelik inceliklerini 16 yaşında katıldığı Golden Fleece şövalyelerine yemin ederek katıldığında öğrenmiştir. Şarlken her türlü savaş oyunu ile pişmiştir.
16 yaşına geldiğinde her iki dedesi ve babasından dolayı kendisine kalan topraklar arasında Hollanda, Aragon krallığı, İtalya toprakları, Kastilya ve Avusturya toprakları bulunuyordu. Şarlken ya da diğer adıyla V. Karl 1519'da daha 19 yaşında iken seçici kurula verilen rüşvet sayesinde Maximilian'ın halefi olarak Kutsal Roma İmparatoru seçildi. Böylelikle İspanya, Hollanda ve Belçika krallıklarını bir tahtta topladı. Bu devasa topraklar arasında İspanya'nın Amerika'daki sömürgeleri de vardı. 4 milyon km karelik toprakların sahibiydi. Böylelikle kendisinden önce ve ondan sonra hiç kimsenin üzerine hâkim olamayacağı genişlikte olan toprak parçasına hükmeden 19 yaşında bir kral ortaya çıkmıştır.
Şarlken'in amacı Hristiyanlığın sancağını zirvelere dikmekti. Ayrıca şövalyeliği ile nam yapmak istiyordu. Tarihçiler Şarlken'in gevşek bir Hristiyan milletler topluluğunun peşinde olduğunu savunurlar. Tüm bunlar bir kenara dursun Şarlken Kudüs'ü Müslümanlardan kurtararak kendisini ölümsüzleştirmek arzusundaydı. Zaten üyesi olduğu Golden Fleece'in kuruluş amacı buydu. Tabii Şarlken'in bu hedefe ulaşmak için halletmesi gereken çok büyük bir mevzu, Kanuni Sultan Süleyman vardı.
Ayrıca Fransa kralı I. Fransuva da engel duruyordu. Onun liderliğindeki Fransa, Osmanlı idaresiyle ilişkiler kuran ilk Avrupa ülkesi olmuş, üstelik Sultan 1. Süleyman ile birliktelikle Fransız-Osmanlı ittifakı oluşturmuşlardı.
Şarlken ve Fransuva 24 Şubat 1525'te Pavia'da yaptıkları savaşta I. Fransuva (François) yenilmiş ve Şarlken'e esir düşmüştür. Şarlken esaret altına aldığı Fransa kralına eziyet etmesi üzerine Fransuva'nın annesi Luiz dö Savua, Kanuni Sultan Süleyman'dan oğlunu kurtarması için yardım istemiş ve Sultan Süleyman da Şarlken'in güçlü bir bariyer olarak gördüğü Macar krallığına savaş açarak Mohaç'ta Macar krallığını tarihe gömmüştür (1526). Bunun ardından I. Fransuva, Şarlken tarafından yüklü bir tazminat karşılığında serbest bırakılmak istenir. Ancak Fransuva esaret altında bir kral olduğundan ülkesi hakkında böyle ağır bir karar veremeyeceğini, ömür boyu hapis hayatı yaşayarak ölmek istediğini söyleyerek Fransa topraklarının üçte biri ve yüklü bir para isteyen Şarlken'in teklifini onurlu bir hareket ile reddeder. Ancak onun yerine Fransız asiller devreye girerek krallarının serbest kalması için anlaşmayı kabul eder ve Fransuva serbest kalır. Ancak Fransuva ile Şarlken arasındaki rekabet ve birbirlerine karşı duydukları öfke hiçbir zaman bitmez.
Fransa kralını esir alsa, inanılmaz servetiyle bu savaşları sürdürse de Şarlken hiçbir zaman hiçbir zafere ulaşamamıştır. Şarlken Fransa'nın elinden Napoli ve Milan'ı almış, 1544'te Paris'i kuşatmış ancak müttefiki 8. Henry'nin yardıma gelmemesi üzerine şehrin kapısından dönmüştür. Şarlken'in İmparatorluğuna katılmayı reddeden 3 Fransız düklüğü tekrar Şarlken ve Fransa arasında savaşlara sebep olur. Fransuva'nın varisi 2. Henry ile yaptığı savaşlarda Metz, Touluse ve Verdün'ü kaybetmiştir.
İngiltere ve Şarlken ilişkisi ise ilk etapta çok iyi başlamıştı. Şarlken'in çok sevdiği teyzesi Aragonlu Catherine (Katherine) İngiltere kralı VIII. Henry ile evliydi. Bu sebepten Şarlken ile İngiltere'nin arası iyi olmuştur. Fakat 8. Henry karısından sıkılmış ve Anne Boleyn ile evlenmek için onu boşamayı isteyince Şarlken de Papa üzerinde baskı kurup papanın boşanma anlaşmasını engellemiş, bunun üzerine ihtiraslı Kral Henry İngiltere'yi Katolik kilisesinden çıkarmıştır. Ardından Şarlken yani 5. Karl İngiltere ile tüm ilişkilerini kesmiştir.
Şarlken yaptığı uzun ve yıpratıcı savaşlarda servetinin büyük bir kısmını erittiği gibi Türkleri durdurmaya ayırabileceği vakti de heba etmiştir. Süleyman'ın liderliğindeki Osmanlılar 1521'de Belgrat'ı almış, Mohaç'ta Macarları dağıtmış, Viyana kapılarına dayanmıştır. Kutsal Roma Germen İmparatoru Şarlken 1532 yılında kardeşi Avusturya arşidükü Ferdinand'la birlikte bir kez daha Viyana civarlarında bulunan Osmanlılarla Süleyman'ın kendisini zorlamasına rağmen bir meydan savaşına girmekten kaçınmıştır.
Şarlken'in Türklerle ilk teması Avrupa'da değil bilakis Afrika'da olmuş, 1535'te Tunus'a yürümüş bir süre burayı almış, Barbaros Hayrettin Paşa'yı sürmeyi başarmıştır. Ancak bu kez Preveze deniz zaferi ile Akdeniz'de patlayan fırtına Cezayir'e ilerleyen Şarlken'in donanmasını tarumar etmiştir. Bu olaydan sonra Kutsal Roma İmparatoru bir daha asla İslam ordularının karşısına çıkmamıştır.
Şarlken'in hayallerine ulaşmasını zorlayan bir başka kişi, Protestan reform hareketi mimarı Alman din adamı Martin Luther olmuştur. Luther, 1517'de Katolik mezhebinin yozlaştığı gerekçesiyle isyan edip Protestanlık mezhebini kurmasıyla, Avrupa çalkalanmış, Şarlken'in toprakları da bundan etkilenmiştir.
Şarlken, Martin Luther'in giderek artan taraftarından, Alman prensciklerini tek tek etkisi altına alan Protestanlarla da uğraşmaya çalışmış, irili ufaklı zaferler kazansa da Luther'in susturulamayacağı anlaşılmış, 1555'te Augsburg barışı yapılarak Protestan kilisesi resmen kabul edilmiştir.
Şarlken, İmparatorluğunu dini açıdan da bir arada tutamamaktan dolayı yaşadığı hayal kırıklığı, hastalıklar ve Metz savaşını kazanamaması tahttan çekilmesine yol açmıştır. Bunu yapmadan önce İspanya ve Hollanda'yı II. Philip'e, imparatorluğunu da kardeşi Ferdinand'a bırakmıştır. İspanya'daki Sen Jean Reno Manastırı'nda inzivaya çekildikten 2 yıl sonra sıtma hastalığından dolayı ölmüştür.
Şarlken'in annesi Kastilya Kraliçesi İsabel, Aragonlu II. Fernando'nun kızıydı. Bu ikili İspanya'nın Müslümanlardan geri alınması ve nihayetinde Endülüs İslam medeniyetinin ortadan kaldırılmasının baş mimarıdır. Şarlken hem İspanyol hem de Alman kanı taşıdığı için bu iki dili de konuşabilmekteydi. Şarlken tüm Avrupa'yı Katolik dini anlayış altında kurulu bir İmparatorluk çatısı altında toplamak isterken başlıca düşmanları Osmanlı, Fransa ve Martin Luther gibi faktörler sayesinde hayal kırıklığı içerisinde, çekildiği köşesinde ölmüştür.
Yorum Gönder