Padişah I. İbrahim (1615-1648) I. Ahmet'in
oğludur. Annesi Kösem Sultan’dır. 18. Osmanlı Sultanı ve 97. İslam
Halifesidir. 8 yıl saltanatı sürmüştür. Padişah İbrahim, Osmanlı
tarihinde Deli İbrahim olarak anılmaktadır. Bunun son derece
yanlış olduğu çeşitli tarihçiler tarafından dillendirilmektedir.
Padişah İbrahim hakkında iki karşıt görüş bulunmaktadır. Bir kısım
onun dinine çok düşkün ve imanlı bir olduğunu söyler, diğer kısmı ise zevk
ve sefa içinde kadın düşkünü bir padişah olduğunu iddia eder.
Ama gerçek şudur ki padişah İbrahim küçük yaştan itibaren saray
ortamında entrikalar içinde büyümüştür. Abisi IV. Murad tahta
geçtikten sonra diğer iki kardeşini öldürmüş, şehzade İbrahim'i annesi Kösem Sultan akli melekeleri yerinde yok
diyerek IV. Murad'ı ikna ederek onu kurtarmıştır. Bu
süreçten sonra şehzade İbrahim sürekli öldürülme korkusu yaşayarak sarayda
kapalı tutulmuş, bu sebepten sinirleri fazlasıyla bozulmuş bir kişilik olmuştur.
Hatta 1640’da Murat öldükten sonra ona padişahın öldüğünü, sarayının artık kendisinde
olduğunu söylediklerinde, bunun bir oyun olduğunu ve düzmece olduğunu sanmış,
bu sebepten ben padişahlık istemiyorum sultan Murat'tan razıyım diyerek sarayda
bağırmıştır. Onu ancak annesi Kösem Sultan Murad’ın cenazesini göstererek ikna
etmiştir.
8 Şubat 1640’da tahta geçen Padişah
1. İbrahim, annesi tarafından yönetim ve arzusuyla Kösem Sultan tarafından
sürekli telkin edilmiş, ancak kendisinde olan rahatsızlıkları düzeltmek için
Kösem sultan ona yeni câriyeler getirmiş ve cinci hocalar tutmuştur. 4.
Murad’ın katı disipliniyle ülke tamamen da olmasa kısmen düzelmiş ancak
ardından 1 İbrahim'in biraz silik tutumu ve aldığı yanlış kararlar, ülkede yönetim boşluğuna ve yeniçeri
zorbalığını tekrar arttırmıştır.
Padişah I. İbrahim, yönetimi esnasında Almanya üzerine
sefer düzenlemiş, Avusturya'nın Zitvatorok Antlaşması’nı yenilemesine
zorlamıştır. Ardından St. Jean şövalyelerinin Ege ve Akdeniz'deki saldırgan
politikaları nedeniyle Girit seferine orduyu yollamış ve Girit'in kuşatması
onun döneminde başlamıştır.
Ayrıca hükümdarlığının ilk yılında Emir Mirgünoğlu olayı meşhurdur.
Abisi 4. Murat'ın İran seferinde Revan Kalesi'nin alınması üzerine kale
kumandanı Emir Mirgünoğlu’nun İstanbul'da kalmasına müsaade etmiştir. Emirgan'a
yerleşen Mirgünoğlu (Emirgan ismi buradan gelmektedir) 4.
Murat vefatından sonra Osmanlı'da yıkıcı bölücü faaliyetlerde bulunmuştur
Müslümanlar arasında. Ardından Padişah
İbrahim'in Mirgünoğlunu yakalayıp idam ettirmesi üzerine hakkında
başsız evliya şeklinde söylentiler ve propagandalar çıkarılmış ve padişah aleyhinde
düşmanlıklar yapılmıştır.
Padişah İbrahim, çok sık ani şiddetli kararlar alarak
kendi veziriazamın idam ettirmiş, ardından annesini sürgüne yollamış, bu
sürgüne yollama olayına oldukça içeren Kösem Sultan sürgündeyken, oğlunun
öldürülmesine yardım etmiştir.
Padişah İbrahim, çıkarılan bir isyan sonucu Sofu Mehmet
paşa liderliğindeki isyanın neticesinde sarayda yakalanarak önce hapse
atılmış, ardından cellat Kara Ali tarafından boğulmuştur. Cenazesi amcası I. Mustafa'nın mezarına nakledilmiştir. Yerine oğlu
4. Mehmed 7 yaşında tahta çıkarılmıştır.
Padişah İbrahim'in hiçbir Osmanlı kaynağında akli
dengesinin bozuk olarak geçmediği, kesinlikle kadın ve şehvet düşkünü
olmadığı, ayrıca fakirlere çok yardım ettiği söylenmektedir. Avrupa
seferleri yüzünden Avrupalıların onun hakkında sürekli iftira haberleri
uydurduğu iddia edilmekte ve tartışmaları hala sürmektedir.
Padişah İbrahim'in boğdurulmasının ardından halk içinde
ayaklanmalar çıkmış ve bu zorbaca bastırmıştır. Sevdikleri padişahın ölümünün
üzerinden onu öldürenlere isyan etmiştir.
Tahta çıktığında Osmanlı soyunda kendinden başka varis yoktur. Bu
yüzden ilk döneminde annesi Kösem ona varis doğurması için sürekli cariyeler
göndermiştir. Kendisinden sonraki tüm padişahlar Sultan İbrahim’in soyundan
gelmektedir.
Yorum Gönder