19 Kardeşini Öldüren Padişah III. Mehmed Kimdir

Padişah III. Mehmed (1566-1603) III. Murat ve Safiye Valide Sultan'ın oğlu olarak 1566’da Manisa'da dünyaya gelmiştir. 13. Osmanlı padişahı 92. İslam Halifesidir.

Sultan III. Mehmed’in ismini bizzat büyükdedesi Kanuni Sultan Süleyman tarafından Kanuni’nin son seferi olan Zigetvar seferine çıktığı sırada verilmiştir. Sultan Süleyman II. Murad’in oğlu olan Fatih Sultan Mehmed’i düşünerek torunu III. Murad’ın doğan oğluna Mehmed adını koymuştur.

Sultan 3. Mehmed şehzadeliğinde Pir Mehmed Azmi efendi ve Manisali İbrahil Cafer Efendi gibi alimlerden kuvvetli tahsil görmüştür. Sultan III. Murad’ın en büyük şehzadesi olması ve Safiye Sultan’ın etkisiyle rahat bir şehzadelik dönemi geçirmiş, hatta sünnet şöleni 57 gün sürmüştür.

Şehzade Mehmed 9 yaşında İstanbul’a gelmiş daha sonra 1584’te Manisa’ya idareci olmak için Sancağa dönmüştür. 12 yıl Manisa’da idarecilik görevinde bulunur.

19 Kardeşini Bir gecede Boğdurttu

27 Ocak 1595 yılında babasının ölümü üzerine Manisa’dan gelerek tahta çıkmıştır. Tahta çıkar çıkmaz kardeş katli gereği 19 kardeşini tek seferde boğdurtmuştur. Çoğu bebek yaşta olan şehzadelerin bu toplu öldürülmesi halk tarafından hiç hoş karşılanmamış ve Sultan III. Mehmed acımasızlığı ile Osmanlı tarihine geçmiştir. Hatta 35. Osmanlı Padişahı Sultan Mehmed Reşat tahta çıktıktan sonra tüm dedelerinin türbesini ziyaret ederken bebek katilinin mezarına gitmem diyerek Sultan III. Mehmed’in mezarını ziyaret etmediği bilinir.

Tüm kardeşlerini boğdurtsada annesi yabancı asıllı olan Sultan III. Murad’ın şehzadesi Yahya, annesi tarafından Makedonya’ya kaçırılıp bir kiliseye verilir. Büyüyünce Osmanlı tahtı üzerinde hak iddia eden Kayıp Şehzade Yahya ileriki dönemde başarısız bir isyan hareketinde bulunmuştur.

Saltanatı

29 yaşında tahta çıkan III. Mehmet içerde zorbaların isyanı, dışarıda ise Avusturya ile savaşın kucağında bir taht devralmıştır.

Bu savaşta Bükreş alındıysa da Yergögü’de ağır bir yenilgi olmaktan kurtulamadı Osmanlı ordusu. Estergon ve Vişegrad gibi iki büyük önemli kalenin düşmesi Payitahtta soğuk duş etkisi yapmıştı. Yeniçeriler artık Sultanı ordunun başında görmek istiyordu. Padişah III. Mehmed Bu defa Hoca Sadettin Efendinin telkinleriyle bizzat ordunun başında sefere çıkmaya karar verdi. Annesi Safiye Sultan buna karşı çıkınca Annesine “Biz ordunun başında sefere çıkmayacaksak niye Eyüp Sultan’da kılıç kuşandık” dediği rivayet edilir. Bu sefer işe yaramış Üngürüs seferi fetih ile sonuçlanmış, Eğri fethedilmiş ve kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir (12 Ekim 1596).

Eğri kalesi fethinin hemen ardından 15 Ekim 1596 günü Osmanlı ordusunun karşısına büyük bir müttefik Avrupa ordusu çıkar. Osmanlı ordusu Haçova Meydan Muharebesinde büyük bir şansında yardımı ile savaşı kazanmıştır. Haçova savaşı sırasında ilk etapta yoğun tüfek atışı üzerine Osmanlı birlikleri sayıca çok üstün olan Haçlı ordusu karşısında hızlıca geri çekilir. Bu hızlı çekilmede padişahın alandan ayrıldığı söylentisinin etkisi büyük olmuştur. Haçlı ordusu ise düşmanın kaybettiğini düşünerek yağmaya kalkar. Savaş meydanında büyük oranda aşçı, deveci uşaklar gibi hizmetli sınıfı kalır ve bu asker olmayan güruh düzensiz bir şekilde üzerine gelen Haçlı ordusuna ellerindeki kazan ve kepçeler ile büyük bir direniş başlatıp püskürtür. Müttefik Avrupa ordusunun gerilediğini ve savaş düzenini kaybettiğini gören Osmanlı akıncıları tekrar hücum ederek Haçlı ordusunu yenmiştir. Hizmetli sınıfı sayesinde kazanıldığı için Haçova Meydan Muharebesi Kazan-kepçe savaşı olarakta isimlendirilir.

Sultan III. Mehmed Kanuni Sultan Süleyman’dan sonra ordusu başında sefere çıkan ilk padişahtır. Sultan Babası III. Murad ve Dedesi II. Selim’in Padişahın ordu başında sefere çıkmasını geleneğini bozduğunu, bu sebepten kendisinin bunu tekrar gerçekleştirmek istediğini söylediği bilinir.

Tiryaki Hasan Paşa'nın Kanije savunması onun döneminde olmuştur. Arşidük Ferdinand, Tiryaki Hasan Paşa tarafından Kanije Kalesi önünde ağır bir yenilgi almıştır.

Bu Fetih ile Osmanlı İmparatorluğu en geniş yüz ölçümüne ulaşmıştır. Ancak bu başarılı Seferden sonra Anadolu'da yıllar boyu Devleti meşgul edecek olan Celali İsyanları patlak verir.

Ancak batıda İşler bu durumdayken bir süredir Suskun bulunan İran cephesindeki Savaş Yeniden başlamıştı. 1590 yılında Safevi devleti ile imzalanan antlaşmayı Şah Abbas 13 yıl sonra bozmuş ve Tebriz İran tarafından geri alınmıştır. Şah Abbas Osmanlı devletinin Celali isyanları ile uğraşmasını fırsat bilmiş ve barışı bozmuştur. İran ile savaş devam ettiği dönemde sırada 3. Mehmet vefat etmiştir. (1603)

Babası ve dedesi gibi Ayasofya Camii'nin yanındaki türbesine defnedilmiştir. III. Mehmed'i önemli kılan başka bir özellik ise sancağa çıkan ve sancaktan gelerek padişah olan son Osmanlı şehzadesidir. Ondan sonra Şehzadeler artık sarayda kalacaklar ve Tanzimat’a kadar dışarıyla temas kuramayacaklardır. 3. Mehmet'in annesi Safiye Sultan'ın etkisinde oldukça kaldığı bilinir. Dindar bir padişah olan Sultan III. Mehmed, avdan hoşlanan daima kılıç ile gezen yiğit ve gözü pek bir Sultan olarak tasvir edilir.

Kendisinden sonra tahtın varisi büyük oğlu Mahmud’tu. Gözüpek bir şehzade olan Mahmud, Anadolu’da ki Celali isyanları bastırmak için Babasından ordu isteyip sefere çıkma niyetini belli etmiş ancak kabul görmemiştir. Bu kararda Safiye Sultan’ın Mahmud’un isyanı bastırdıktan sonra İstanbul’a gelerek padişahlığını ilan edeceğini öne sürerek bu yönde oğlu Sultan Mehmed’i yönlendirdiği düşünülmektedir. Ardından şehzade Mahmud’un annesinin bir müneccime; oğlu Mahmud’un tahta geçişi ile ilgili bilgi sorduğu mektubun ortaya çıkması üzerine Safiye Sultan’ın telkiniyle olduğu düşünülen bir hareketle Sultan 3. Mehmet, oğlu Mahmud’u boğdurmuştur. (7 Haziran 1603)

Tüm bunlara rağmen devlet işlerinde kötü gidiş olduğunda, yemeden içmeden kesilecek derecede üzüntülü biri olmuştur. Genel olarak üzüntülü halinin tahta çıktığında kardeşlerini öldürtmesi ve ölmesine yakın dönemde büyük oğlu Mahmud’u boğdurtmasının etkisinin büyük olduğu dile getirilmektedir.

Sultan III. Mehmed’in Ölümü

27 Ekim 1603 günü Sultan Mehmed türbe ziyaretinden döndüğü esnada bir dervişin 56 gün sonra büyük bir olay olacak durma günleri say, gafil olma dediği ve 18 Aralık 1603'te Padişah 3. Mehmed’in hastalığının iyice artarak 37 yaşında 21 Aralık 1603 tarihinde öldüğü bilinmektedir. Sultan 3. Mehmed’in kalp krizi neticesinde öldüğü sanılmaktadır.