8 Maddeyle Hasan Sabbah Kimdir

 

Hasan Sabbah Kimdir

1- Hasan Sabbah kimdir kısaca, Haşhaşiler isimli İsmaililik mezhebine dayalı olarak kurduğu tarikatın liderliğini yaparak tarihte yer alan Hasan Sabbah, 1050 yıllarında İran’ın Kum kentinde doğmuş ve gençliğinde Kahire’ye giderek dini eğitim aldıktan sonra İsmailliği mezhebini seçmiştir. Rivayete göre Yemen kökenliydi.

Alamut Kalesi

2- İran’a geri dönen Hasan Sabbah, Kuzeydeki Deylem bölgesinde ki zor topraklarda yeni müritler toplamaya ve kendisine bir mekan aramaya başlar ve Elburz Dağlarında Alamut kalesini (Elamut) mekan olarak belirler. Vadiyi cepheden gören ve sarp kayaların tepesinde ulaşılması zor  bir kaledir. Rivayete göre Deylem krallarından birinin kartalının bu kayaların üzerine konmasından dolayı yaptırılmış ve Aluh Amut (Kartalın öğretisi) ismini almıştır. Hasan Sabbah kaleyi gözüne kestirdiğinde kale Mehdi isimli bir hükümdarın elindeydi. Ancak Hasan Sabbah, Alamut insanlarını kendi safına çekmiş ve bir gece kaleye gizlice alındıktan sonra, kale içerisinde ki halkın onun tarafında yer almasıyla elinden bir şey gelmediğini anlayan Hükümdar, Alamut kalesini Hasan Sabbah’a bırakıp gitmiştir. Böylelikle Haşhaşiler tarikatıresmen kurulmuştur. (4 Eylül 1090) Hasan Sabbah 34 yıl süreyle hiç dışarı çıkmadan bu kalede yaşamıştır.

Ömer Hayyam ve Hasan Sabbah

3- Ömer Hayyam ve Nizamülmülk ile aynı sınıfta okuduğu, üçünün kendi arasında anlaşma yaptığı, bu anlaşmaya göre hangisi önce başarılı olursa diğerlerine yardım edeceği, Nizamülmülk vezir olunca diğer ikisine vali olmayı önerdiği, fakat Ömer Hayyam’ın kendisine maaş bağlanıp serbest bir hayat sürmeyi istediği, Hasan Sabbah’ın ise vezir olmayı gözüne kestirdiği ve başarılı olamayınca Kahire’ye gittiği rivayet edilir. Ancak Nizamülmülk ve Hasan Sabbah arasında 30 yaş olması, çoğu tarihçi tarafından bunun bir tarihi efsane olarak gösterilmesine sebep olmaktadır.

Hasan Sabbah ve Haşhaşiler

4- Hasan Sabbah, mürit toplama konusunda o dönem akla hayale gelmeyecek yöntemler kullanmıştır. Müritlerine sahte cennet vadetmiş ve kendi emirlerini gerçekleştirdikleri takdirde cennete gideceklerini söylemiştir.

Genç ve kolay kandırılabilir seçtiği mürit adaylarını, önce ailelerinden koparıp Alamut’a getirdikten sonra dış dünya ile ilişkilerini kesiyordu. Sonra kendine bağlamak için afyon ve haşhaş ile kendi geliştirdiği yöntemleri uyguluyordu.

Bunun için ilk yöntemi, mürit adayı Alamut kalesine geldiğinde kendisine uyuşturucu yani haşhaş özü içeren bir içecek verilir ve müridin ilk etapta uyuması sağlanırdı. Mürit gözünü açtığında Hasan Sabbah tarafından hazırlanan cennet bahçesi şeklinde bir odada yanında 3 bayan ile uyanır. Kızlar sürekli müridin gönlünü her anlamda hoş tutar ve kişinin hayal aleminde kalması için sürekli uyuşturucu katılmış içecekten içirirlerdi. 3 günün sonunda bahçeden uyurken alınan mürit adayı, gözünü tekrar Hasan Sabbah’ın ayaklarının dibinde açar. Hasan Sabbah, yeni müridine emirlerini dinlediği süre sonunda bu cennete gideceğini söyler. Sahte cennete uyuşturucuların etkisinde inanan mürit, sonunda ölüm olsa dahi suikastları gerçekleştirmek için koşulsuz her emri yerine getirmektedir. Bu sayede Hasan Sabbah kolay kandırdığı müritlerin kendisine körü körüne bağlanmalarını sağlıyordu.

Hasan Sabbah'ın  bir başka numarası ise salonun ortasına açtırdığı kuyuya bir müridini yerleştirip etrafını kapadıktan sonra kafasına hayvan kanı sürer. Bu sayede odaya gelen müritlerine, salonun ortasında yerde kesik bir baş varmış izlenimini verir. Hasan Sabbah bu tiyatro ile kesik başlı kişiler ile konuştuğunu, müritlerini inandırdığı gibi daha sonra oyununda kullandığı bu kişinin kafasını gerçekten uçurup sergilemektedir. Böylece müritleri onu ölüler ile konuşabilen ulu bir kişi olarak görmüştür.

Haşhaşiler Nedir

5- Ayrıca özel suikast eğitiminden geçen ve suikast için gönderilen Haşhaşiler, görevlere yine uyuşturucu verilerek gönderilmesi sebebiyle Haşhaşi ismi verilmiştir. Haşhaşi efsanesi ve ismi Haçlı seferleri ile Batıya taşınarak Assasin ismine dönüşmüş ve suikastçı anlamına gelmeye başlayarak Batı dillerine yerleşmiştir.

Hasan Sabbah kendisini rahatsız eden herkesi güçlü yada güçsüz ayırt etmeden hedef seçebiliyordu. Bir çobandan soyluya yada veziri hedef alabilmesi onu oldukça kararsız ve öngörülemez yapmış, planları fark edilemiyordu.

Haşhaşiler ve Suikastleri

6- Hasan Sabbah’ın Haşhaşiler isimli müritleri yani askerleri, suikast üzerine kuruluydu Kral, lider ve komutan gibi kendilerine düşman saydıkları, devlet yada grupların liderlerini hedef almaları sebebiyle farklı bir askeri stratejiye sahipti. Direk olarak bireysel, güçlü ve lider kişileri hedef almaları sebebiyle, Haşhaşiler dönemin korkulan bir suikast grubu olmuştur. Hasan Sabbah döneminde Büyük Selçuklu devleti ve Abbasilerle mücadeleye girmiş ve suikastlarını üst düzey devlet görevlileri ve din adamlarına karşı gerçekleştirmiştir. Ayrıca bu suikastların kalabalık yerlerde herkesin gözü önünde ve dini mabetlerde gerçekleşmesi, Haşhaşilere daha büyük bir haz veriyor haklarında korku oluşmasını sağlıyordu.

Hasan Sabbah döneminde 50’ye yakın suikast gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir. Bu suikastlar içerisinde en ünlüsü Büyük Selçuklu devletinin Veziri Nizamülmülk’ün öldürülmesidir. Bu suikast ayrıca Haşhaşilerin ilk suikastıdır. Sadece kölelerinin sayısı 20 bin olan Nizamülmülk, kudret sahibi biri olmasına karşın, huzuruna halktan birinin şikâyet için geldiğini düşünürken suikastçı Assasin, koynunda sakladığı hançer ile Nizamülmülk’ü öldürmüş daha sonra yakalanarak kendisi de öldürülmüştür.

Haşhaşiler ayrıca Hristiyanları da sevmiyordu. Haşhaşilerin suikast gerçekleştirdiği ilk Hristiyan, Trablus kontu Raymont olmuştur. Daha sonra Haşhaşiler tarafından öldürülen diğer Hristiyan kurbanların ise Kudüs Kralı Conrad ile Aslan Yürekli Richard’ın, Haşhaşilerin kiralaması sonucu öldürüldüğü öne sürülmektedir.

Hasan Sabbah ve Selçuklu Sultanı Sencer

7- Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah öldükten sonra Selçuklu devletinde taht mücadeleleri başlamıştır. Ayrıca Selçuklular için Hasan Sabbah ve Haşhaşiler potansiyel birer düşmandı. Hasan Sabbah, Sultan Sencer’e elçi göndererek barış istese de kabul edilmez. Daha sonra Sencer bir sabah uyandığında yastığının yanında bir hançer bulur. Büyük panik yaşayan Sencer’e gelen Hasan Sabbah’ın elçisi mesaj olarak “İsteseydim Bu hançer Sultanın yumuşacık göğsüne saplanırdı” demesi üzerine, Alamut kalesinde ki Selçuklu ablukası kalkar ve Sencer döneminde Haşhaşiler rahat eder.

Hasan Sabbah Ölümü

8- Hasan Sabbah, 23 Mayıs 1124 günü hastalıktan dolayı Alamut kalesinde ölmüş ve yerine Halefi olarak Kiya Buzrug Ummid’i bırakmıştır. Çok zeki biri olarak kayıtlara geçen Hasan Sabbah, astronomi ve özellikle büyü konusunda uzman bir kişi olarak tarif edilmiştir. Selçuklu Devletinin yıkılmasının sebeplerinden biri olarak gösterilen Hasan Sabbah, sonuç odaklı bireysel suikastçiler yetiştirmesi sebebiyle, tarihte ilk terörist yetiştiren lider olarak gösterilmektedir. Tarihte ki ilk intihar eylemlerinin planlayıcısıdır.