Ailesini kalleşçe öldürenlerden sırayla intikamını
alan kurtların bebeklikten alıp büyüttüğü ve yenilmez Hun Türkü Altar’ın oğlu Tarkan, çizgi romanları
ve Kartal Tibet’in başrolünde oynadığı filmleriyle çoğumuzun bildiği
kahramandır. Avrupa Hun imparatoru Atilla’nın talimatları ile Çin’den
İskandinavya topraklarına, Roma’dan Bizans’a kadar ayak basmadığı coğrafya
kalmayan ve yiğitliği ile düşmanlarını dize getiren Tarkan, gerçekten tarihte
yaşamış bir kahraman mı?
Daha çok filmleri ile tanıdığımız Hun Türklerinin
Yenilmez büyük savaşçısı Tarkan,
nerdeyse her silahı iyi derecede kullanabilen, en zor koşullarda bile pes
etmeyen, hedefinden hiçbir zaman ayrılmayan ve manipülasyona gelmeyen cesur bir
Hun Türküdür. Onun ailesinden biri olan “kurt” hiç yanından ayrılmaz. İlk
filminde ailesini haince öldüren Alan kralı Kostok ve beraberindekileri öldürüp
intikamını aldıktan sonra diğer filmlerde “Tanrının Kırbacı” lakaplı Hun
İmparatoru Atilla’nın fedaisi olarak karşımıza çıkmıştır. İyilerin yanında yer
alan, kötüleri ise kılıcı ile doğrayan Tarkan, filmlerde ve çizgi romanlarda pek
çok masumun hayatını kurtarır.
Tarkan Çizgi Roman Karakteri Olarak Sezgin Burak Tarafından Oluşturulmuştur |
Tarkan
karakteri 1967 yılında Türk çizgi romancı ve karikatürist Sezgin Burak
(1935-1978) tarafından oluşturulmuştur. Zaten Tarkan ile ilgili telif hakları
kendisinde bulunmaktaydı. İlk etapta çizgi roman şeklinde yayınlanan Tarkan,
daha sonra filmi çekilerek büyük sükse yapmış ve oldukça tanınmasını
sağlamıştır. Sinematik olarak bakılırsak Tarkan oldukça özgün bir karakterdir.
Günümüze göre gülünç sahneler içerse de (kurgu ve efekt açısından) döneminin
ilerisinde ve bugün bile keyifle izlenebilecek bir film serisidir. Tarkan
filmlerinde bugün dahi bulunmayan kültürel ve tarihsel derinlik bulunmaktadır.
Avrupa’nın mitolojik ögelerinin yer aldığı Tarkan serisi, bu yönü ile diğer
tarihsel Yeşilçam filmlerinden bir adım öne çıkmaktadır.
Tarkan seri 5 adet kült bir film serisi olup Türk
sineması açısından döneminin ilerisinde olduğu ortadadır. Tarkan’ın düşmanları
genelde Avrupa kökenlidir. Filmlerde Avrupa tarihinden izler sıklıkla görülür.
Roma’da köle dövüşleri, Viking barbarlıkları ve Bizans’ın oyunları ilk filmden
sonra görülmeye başlamaktadır. İlk
Tarkan filmi 1696 yılında aynı isimle çıkmış ardından Tarkan Gümüş Eğer
(1970), Tarkan Viking kanı (1971) Tarkan Altın Madalyon (1972) ve Tarkan Güçlü
kahraman (1973) filmleri takip etmiştir. Tüm seriler büyük bir ilgi görmüştür ve
görmeye devam etmektedir. İlk 3 filmde senaryoda çizgi romana sadık kalınırken
son iki filmde çizgi romandan farklı gidilmiştir. Filmlerde Tarkan’ın başlıca
düşmanları: Başta ailesini öldüren Hain Kostok, Abisini büyüleyen büyücü Goşa,
Vandal kralı Genseriko, Çinli kötü WangYu, Roma’da kötü gladyatör köle Combo, Viking Toro (Kurdun babasını
öldürmüştür) ve Ahtapot’tur. Bugün komik gelse de efsane bir özgün karakter olan
Vikinglerin canavarı olan ahtapot, o dönem için efsane olmuştur. Replikleri ile
sinema efsanesi olan Tarkan serisinin bazı sahneleri çıplaklık içerdiği için
kırpılmıştır.
Sezgin Burak İtalya’da bulunduğu dönemde (Milano
1966) Tarkan karakterinin ilhamını tamamlamış ve İtalya’da tarihi mekanlarda ve
kütüphanelerde yaptığı incelemelerde Hun Türklerinin İtalya’da tarihsel olarak
vurduğu damga ve izleri gözlemlemiştir. Avrupa Hun İmparatoru Atilla ordusu ile
birlikte Roma’yı kuşatmış ve Papa’nın Atilla’nın ayağına gelip diz çökmesi ile
kuşatma kaldırılarak Roma ve kilise yıkılmaktan kurtulmuştur(Ayrıntılı bilgi
için bknz. Atilla ve Papa) Hun Türklerinin Avrupa için inkar
edilemez bir güç olduğundan yola çıkarak karakterini oluşturmuş ve Tarkan karakteri aynı türeyiş (Bozkurt)
destanındaki Türk çocuğu gibi kurtlar tarafından büyütüldüğü şeklinde
oluşturarak tamamlamıştır.
Büyük ihtimalle Tarkan filmi ve
karakterinin meşhur olması sebebiyle olacak ünlü Fransız Türkolog ve tarihçi
Jean Paul Roux Tarkan’ın gerçekten yaşamış bir Türk fedaisi olduğunu
söylemiştir. Jean Paul Roux’a göre MS.500’lü yılların sonuna doğru dünya da 3
büyük güç (Çin, Sanani yani İran ve Bizans) bulunmaktaydı. Türklerde dördüncü
büyük güç olarak tarih sayfalarında yer almaya başlıyorlardı. Bu dönemde Göktürk
devleti kağanı İstemi Kaan, Sasani
devleti ile sorun yaşıyor, bunun akabinde sanılanın aksine Bizans ile iyi
ilişkiler içerisindeydi. Sasani tehlikesine karşı müttefiklik amacı ile Bizans
ile iletişime geçmiş ve Tarkan işte bu iletişimin kaynağı olmuştur. Tarihte Tarkan‘ın İstemi Kaan ile
Bizans arasında elçilik yaptığı, Jean Paul Roux tarafından öne sürülmüş ve
gerçekten yaşadığı ile ilgili kaynak olmuştur.
Tarihte Tarkan yaşamış olsa dahi Sezgin Burak tarafından oluşturulan
Tarkan yani ailesi öldürülen ve Atilla’nın fedaisi olan bir Tarkan ile aynı
değildir. Zaten Sezgin Burak İtalya’da Türk izlerinden yola çıkarak güçlü bir
Türk savaşçısı, Hun Türkü olduğunu her fırsatta vurgulayan karakteri oluşturmuş,
ona “Tatar kanı” kelimelerinden yola çıkarak Tarkan ismini verdiğini
belirtmiştir. Ayrıca tarihsel kaynaklara bakıldığında da Roux’un yaşamış
olduğunu söylediği Tarkan ile Atilla
aynı dönemde yaşamamış olup (Atilla 195 ve 453 yılları arasında yaşamıştır ve
Roux’un öne sürdüğü Göktürk elçisi
Tarkan 500 yılının son döneminde yaşamıştır) Atilla’nın bilinen Tarkan
isminde bir fedaisi yoktur. Zaten Atilla dönemi ile ilgili kaynakların çoğu
Avrupa eserlerine dayanmaktadır. Tüm bunlardan Altar’ın oğlu Tarkan’ın
tarihsel olarak yaşamadığı, kurgulanmış bir karakter olduğu ve bazı gerçek
tarihsel karakterler ve Avrupa mitolojileri ile birleştirildiği sonucu çıksa da
Türk savaşçılarının tarih boyu yaptığı kahramanlıklar ve cesaretleri
reddedilemez bir gerçek olduğu ortadadır.
Tarkan'ın Düşmanlarında Genseriko Gerçekten Yaşamış bir Vandal Kralıdır |
Tarkan, kurgusal bir karakter olsa da tarihin
işlenişi açısından gerçek tarihi özellikler, mitolojiler ve karakterler
barındırır. Filmde Tarkan’ın fedaisi olduğu Hun hükümdarı Atilla gerçekten
yaşamış ve Roma’ya diz çöktürmüştür. Mars’ın kılıcını Tarkan’dan önce bulmaya
çalışan Genseriko’da gerçekten 389-477 yılları arasında yaşamış olan Vandal ve
Alan kralıdır. Döneminde Batı Roma İmparatorluğuna bela olmuştur. Ayrıca Mars’ın
kılıcı da Macar savaş tanrısı Hadur’dan gelmekte ve Atilla’nın taşıdığına
inanılan bir kılıç efsanesidir.
Dahası Tarkan’ın düşmanlarından Valentinianus (III.
Valentinianus 419-455) gerçekten yaşamış olan 425-455 yılları arasındaki Batı
Roma İmparatorudur. Filmde Tarkan’dan etkilenen Eudoxia’da gerçekten 422-462
yılları arasında yaşamış ve Valentinianus’un karısıdır.
Tarkan Ne Demek
Tarkan kelimesi tarihsel olarak
bakıldığında Altayca Tar kökünden türemiş ve germek, yaymak anlamına gelmiştir.
Eşanlamlısı saldırmaktır. Etimolojik olarak Tarkan sözcüğü ve Türk sözcüğünün
bağlantılı olduğu ileri sürülür. Tarkan sözcüğü isimdir ayrıca eski Türklerde
önemli bir rütbedir. Eşanlamlı olarak demir ustası anlamına da gelir. Tarkan
Türk devletleri için general anlamı taşır. Öyle önemli bir rütbedir ki vergiden
muaf tutulur Tarkanlar. Eski Türkler ve Moğol halklarında yüksek dereceli subay
olan Tarkan, ayrıca halk arasında saygı duyulan kişilerdir.Tarhan, Dargan,
Darkan ve Targan olarakta geçmektedir.
Yararlanılan kaynaklar
-Orta Asya: Tarih ve Uygarlık
Jean Paul Roux
-Vikipedia
-tarkan.com.tr/tarihçe (Tarkan çizgi roman resmi
sayfası)
Yorum Gönder