Malcolm X (1925-1965) Afroamerikan
siyasal hareketinin en önemli öncülerinden biri olmuş, yaşamı ve direnişi ile
Amerika'nın ezilen halkları ile dikkatleri üzerine çekmiş ve çok tartışılan bir
kişi olmuştur.
Malcolm, 6 çocuklu bir ailenin çocuğu olarak
dünyaya gelmiş, Çok zorlu bir çocukluk ve gençlik dönemi geçirmiştir. Malcolm
6 yaşındayken babası Earl öldürülmüştür. Bu durumun ardından annesinin bir
adam tarafından kandırıldıktan sonra ortada bırakılması, daha sonra yaşadıkları
ekonomik sıkıntılar nedeniyle annesinin psikolojisinin bozulmasını sonucu akıl
hastanesine kapatılır. Küçük Malcolm ve diğer kardeşlerde koruyucu
ailelere verilir.
Malcolm, küçük yaşta çeşitli işlerde
çalışmaya başlar. Detroit'te ve ardından Harlem' de zenci bölgesinde uyuşturucu
kaçakçılığı çete işleri hırsızlık kadın satma gibi pek çok yasa dışı faaliyete
katılır. Ardından 1945 yılında Boston' a gider zengin beyazlara karşı bir
soygun Çetesi kurarak soygunlar gerçekleştirir yakalanır ve hapse
atılır.
Malcolm o yaşına kadar
sürekli ayrımcılığa tabi tutulmuş ırk ayrımcılığı, beyazların kötü davranması,
haksızlık yapması sebebiyle içinde gizli bir ayrımcılık açığa çıkmıştır. Hapiste
tanıştığı mahkum arkadaşı sayesinde okumaya karşı yönlenmiştir. Hapisteyken
kardeşlerinin ziyaretiyle İslam ümmeti adı verilen Politik bir örgütün
içine girmiş ve kendini farklı bir yola sevk etmiştir.
İslam ümmeti adı verilen topluluk, aslında
Müslümanlığı benimsemiş kişilerden oluşmuş denebilir ancak farklı öğretiler
öngörmekteydi, Elijah Muhammed isimli kişi topluluğun lideri bir nevi
kendini peygamber ilan etmiştir. Bu topluluğun öğretileri arasında siyahların
beyazlardan üstün olduğu asıl gerçek insanların siyahlar olduğu beyazların
şeytan oldukları ve beyaz ırkın yakında yok olacağı şeklinde öğretileri
desteklemekteydiler.(Yani bir nevi sapkın bir tarikat gibi)
Malcolm, bu süreçte hapishanede
tanıştığı kişiler sayesinde İslam ümmeti topluluğunun lideri Elijah
Muhammed ile yaptığı mektuplaşmalar sayesinde hapis süresinin onu
özgürleştirdi ve bir çırpıda güç verdiğini daha sonradan ifade etmiş, kısa bir
iç mücadelesinin ardından bu topluluğun üyesi olmuştur.
Malcolm X |
1950
yılında Hapiste bulunduğu sırada başlayan Kore Savaşıyla ilgili ABD başkanına
yazdığı mektupla savaşın yanlış olduğunu, komünist olduğunu ifade etmesi
üzerine, ilk defa FBI tarafından hakkında dosya hazırlanarak, izlenmeye
soruşturulmaya başlanmıştır.
1952
yılındaki şartlı tahliyeden sonra ismini Malcolm X olarak kullanmaya
başlamış, İslam ümmeti lideri Elijah Muhammed'i ziyaretinin ardından,
hareket tarafından camilerine vaaz vermek üzere atanmış ve etkili vaazları
propagandaları sayesinde pek çok taraftar toplamıştır.
Ardından Malcolm X yaptığı söyleşiler ve
konferanslarda, Siyah ırkının üstünlüğünü, Afrika Amerikalıların Amerika'da
ayrı bir ülke kurmalarını, beyaz ırkın eski toprakları olan Afrika'ya geri
dönmeleri şeklinde öğretileri ve zencilerin ne kadar ezildiği şeklinde ki sert
ve şiddet dolu vaazlarıyla pek çok taraftarı etrafına toplanmış ve İslam ümmeti
hareketinin önemli aktörlerinden biri haline gelmiştir.
Malcolm X ' in yıldızını parlatan asıl olay,
1957 yılında New York' ta İslam ümmetinin İki zenci üyesinin, polis
tarafından oldukça kötü şekilde dövdükten sonra gözaltında alınması
üzerine, Malcolm X ve ardından yaklaşık 100 kişilik bir grup eşliğinde
karakola gider, karakolda kendi arkadaşının oldukça kötü şekilde dövüldüğünü de
yaralandığını tedavi ettirilmesi gerektiğini polislere söyler ancak polisler bu
hareket karşısında hiçbir şey yapmaz. Çünkü ilk defa bir zenci başkaldırma
girişiminde bulunmuştur. Ardından Malcolm X' in ısrarları neticesinde
karakolun etrafında ki kalabalığın artarak toplanması üzerine, polisler tedavi
için hastaneye götürür ve şahıs tedavi ettirilir. Malcolm X, karakolun
etrafında toplanan sayıları neredeyse beş bin kişiye yaklaşan kalabalığa yaptığı
tek bir el hareketi ile kalabalık olaysız dağılmıştır. Olayın görgü tanıkları
biz hiç kimse de böyle bir güç görmedik demişlerdir.
Malcolm X, daha sonra FBI tarafından yakın
takibe alınır ve İslam ümmeti hareketinin içine ajanlar sokulmaya
başlanır. Malcolm X' in vaazlarında kullandığı sözleri
ve ezilenler olarak örgütlenmeleri ve korunmaları gerektiği şeklinde konuşmaları
sayesinde örgüte inanılmaz katılımlar olmuş ve Malcolm X' in popülaritesi
artmıştır.
Bu süreçte Malcolm
X gerçek İslam ile tanışmış ve İslam ümmeti hareketini suçlamaya
başlamıştır. İslam ümmeti hareketine ters gelen konuşmaları yüzünden, Elijah
Muhammed' e karşı tavır takınması nedeniyle onun kara listeye girmesine
sebep olmuştur. Elijah Muhammed'in kadınlarla görüştüğü şeklinde
haberleri inandığını belirtmiş ve kendi hareketini kurmak için 1964
yılında İslam Ümmeti Hareketinden ayrılmıştır.
Müslüman Camisi adı altında kurduğun hareketi
yaymak için konuşmaları ve vaazları başlamış,bu arada yaptığı konuşmalar
nedeniyle İslam ümmeti hareketi topluluğu ona karşı diş bilemeye
başlamıştı.
Ardından Malcolm
X birkaç arkadaşı tarafından, Sünni Müslümanların öğretilerini öğrenmesi
teklif edilir. Gerçek Müslümanlık ile tanışması gerektiği söylenir. Malcolm
X bu süreçte hacca gider Arabistan'da bulunduğu süre içerisinde yaptığı hac
ibadeti sırasında, gerçek Müslüman öğretileriyle tanışır ve kendi açıklamasına
göre uyandığını anlar. Hac ibadetinin ardından Afrika ülkelerine ikinci
ziyaretini gerçekleştirir ve aralarında Cemal Abdül Nasır'
ında bulunduğu pek çok Afrika lideri ile görüşür, bir çok Afrika
ülkesinde büyük konferanslar verir ve halkın sevgisini kazanır.
Bu ziyaretlerin ardından, Fransa'da konferans verir
ardından İngiltere'de bulunan bir üniversitede konferans vermesi için
çağrılır. Malcolm X popülaritesi o kadar artmıştır ki yaptığı konuşma BBC
tarafından yayınlanır.
İslam ümmeti
hareketinin önemli kişileri onun hakkında artık öğrenmesi gerekir, şeklinde
konuşmalar yapmaya başlar ve 1964 yılı süresince sürekli tehditler alır. FBI
muhbiri tarafından öldüreceğini dair istihbarat toplanması üzerine Malcolm
X kendini ve ailesini korumaya başlar.
Malcolm X, 21 Şubat 1965 yılında Manhattan'
da yaptığı bir konuşması sırasında yapılan suikast sonucu sekiz metre mesafeden
vurularak öldürülür.
Malcolm
X, Müslümanlığı Amerika' ya sevdiren insan olarak tarihe geçmiştir. Gerçek
anlamda Müslümanlığı, ilk etapta savunması da sonunda doğru yolu olduğunu
söylenmektedir. Evleri çocukken K.K.K tarafından yakılmıştır.
Doğduğunda asıl adı Malcolm Little
olan, ancak daha sonra Malcolm X adını
kullanan, Malcolm Hacı olduktan sonra Malik El Şahbaz adını
almıştır. Malcolm X hareketin üyelerinden biriyle evlenmiş ve 6 çocuğu
olmuştur.
Aralarında ünlü Boksör Muhammed
Ali'nin de bulunduğu pek çok kişi hareketine çekmiştir.
Avrupa'da yaptığı konuşmalarda Nazilerin, Yahudiler
için uyguladıklarının batıda zencilere karşı uygulandığını
söylemiştir.
Malcolm X hayatını
anlatan filmde baş rolü, Denzel Washington oynamış ve oynadığı bu rolle
Oscar ödülüne aday gösterilmiştir.
Yorum Gönder