Kobra etkisi terim olarak içinden çıkılmaz
bir problemin çözümü için yapılan bir müdahalenin, problemi eskisinden daha da
içinden çıkılmaz bir durum haline getirmesi olayına
denmektedir.
Bu terim yaşantımıza
tarihi bir olaydan geçmiştir ve çok ilginçtir. İngilizler Hindistan'a sömürmek
için işgal ettikten sonra bilindiği üzere üzerinde Güneş batmayan imparatorluk
unvanını almış ve çok büyük bir ülke olan Hindistan'ı sömürge devleti olarak
kullanmaya başlamışlardır.
Hindistan bilindiği üzere çok çeşitli hayvanların
bulunduğu tropikal bir bitki örtüsüne sahiptir ve bölgede çok zehirli yılanlar,
kral kobra dahil yaşamaktadır.
İngiliz
askerleri bölgeyi işgal ettiklerinde, ilk etapta zehirli kobra yılanları sokması
neticesinde pek çok İngiliz askeri ölmüştür. Çünkü askerler ilk defa
karşılaştıkları yılanlar hakkında hiç bir şey bilmemekte ve karşı
koyamamaktadır.
Bu ölümlerin ardından İngilizler daha fazla zayiat
vermemek için ilginç bir yol bulmuş, zehirli kobraları öldürüp teslim eden
Hintlilere Yılan başı para ödemişlerdir.
Hintliler bu kampanyayı çok sevmiş, ilk etapta çokça
kobra yılanı yakalanmış, hatta neredeyse yılanların soyu tükenme noktasına
gelmiştir. Ardından bu işi fırsata çevirmek isteyen Hintliler kobra yılanlarını
kendileri üretmeye karar vermiş ve bölgede kobra çiftlikleri kurarak yılan
üretimine başlamışlardır. Daha sonra bu yılanların kendileri yetiştirip,
öldürüp, İngilizlerden sterlin almaya başlamışlardır.
Yılan başı 1 sterlin ödeyen İngiliz hükumeti zaman
geçtikçe kasasından çok fazla para çıktığını görmüş, bu sebepten yılan
kampanyasından vazgeçmiştir. Öldürülen yılan başı para vermenin bittiğini duyan
halk oldukça kızmış ve çiftliklerde ürettikleri kobraları doğaya salmaları
üzerine oldukça fazla zehirli kobra yılanı doğada eskisinden daha fazla
bulunmaya başlamıştır.
Yapılan müdahale
ile başlangıç durumundan fazla sayıda kobra yılanı ortaya çıkmasıysa buna benzer
durumlara kobra etkisi denmesinin sebebi budur ve tarihten gelen bu olay
literatüre geçmiştir.
Yorum Gönder