Sultan Abdülmecid (1823-1861), babası II. Mahmud, annesi Bezmialem Valide Sultan’dır. 17 yaşında tahta çıkan Sultan Abdülmecid, 31. Osmanlı padişahı olup 110. İslam Halifesidir.
Sultan Abdülmecid tahta çıktığında ilk karşılaştığı olay ihanet olmuştur. Hain Ahmet Paşa adlı Kaptan-ı Derya, Hüsrev Paşa'nın sadrazamlığa getirilmesini protesto etmek maksadıyla donanmayı, Osmanlı'ya büyük bela açan Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya teslim etmiştir. Dışişleri Bakanı Mustafa Reşit Paşa'ya da Tanzimat'ı ilan ettirmiştir. Sultan Abdülmecid, Tanzimat Fermanı'nı ilan etmesi ile bilinmektedir. Babası II. Mahmud gibi, o da yenilik yanlısı olmuştur. İrlanda’da 1840 yılında yaşanan büyük kıtlıkta, İrlanda’ya patates ve ihtiyaç malzemesi yardımında bulunmuş, İrlandalılar bu yardımı bugün dahi hatırlamaktadır.
1848 yılında Macaristan ve Polonya'dan sığınan mültecilere kucak açması, Rusya'nın ısrarına rağmen bu mültecileri teslim etmemesi, Osmanlı Devleti'ne Avrupa'da büyük bir itibar kazandırmıştır. Ardından Rusya, Eflak ve Boğdan'ı işgal etmiş, bunun üzerine Kırım Savaşı yapılmıştır. İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı'ya yardım etmesiyle oluşan ittifak sonucunda Rusya yenilmiştir. Savaşın ardından Paris Barış Konferansı yapılmış ve Sultan Abdülmecid, Islahat Fermanı'nı yayınlamıştır.
Sultan Abdülmecid, 38 yaşında vefat etmiş ve Sultan Selim Camii yakınlarındaki türbesine gömülmüştür. Nazik, terbiyeli bir şahsiyet olarak tanınan Abdülmecid, Batı müziğinden anlayan ve hattat bir kişilikti. Gayet iyi Fransızca bilmektedir. Kendisinden sonra kardeşi Sultan Abdülaziz tahta geçmiş ve onun ardından, Sultan Abdülmecid’in dört oğlu padişahlık yapmıştır (Osmanlı İmparatorluğu'nun son dört padişahı). Kırım Savaşı'nda hemşireliğin kurucusu sayılan Florence Nightingale, İstanbul'a gelmiş, meşhur olduktan sonra Sultan Abdülmecid tarafından ödüllendirilmiştir. Abdülmecid döneminde Osmanlı topraklarında ilk telgraf hattı ve ilk demir yolu işletmeye açılmıştır. Ayrıca ilk bilim akademisi sayılan Encümen-i Daniş de bu dönemde kurulmuştur (1851).
Askeri alanda ıslahatlar yapmış ve Hristiyanlar ilk kez askere alınmaya başlamıştır. Islahat Fermanı ile gayrimüslimlere geniş haklar verilmesi, Müslüman halk tarafından olumsuz karşılanmış ve bazı yerlerde isyanlar çıkmıştır. Abdülmecid döneminde, Avrupalı devletlerin Osmanlı toprakları ve boğazlar üzerindeki baskıları ve faaliyetleri yoğunlaşmıştır.
Yorum Gönder