Sultan Abdülmecid (1823-1861)
babası 2. Mahmud annesi Bezmialem
Valide Sultan’dır. 17 yaşında tahta çıkan Sultan Abdülmecid 31. Osmanlı
padişahı olup 110. İslam Halifesidir.
Sultan Abdülmecid tahta çıktığında ilk karşılaştığı ihanet olmuştur. Hain Ahmet
Paşa adlı Kaptan'ı Derya, Hüsrev Paşa'nın sadrazamlığa getirilişini protesto
etmek maksadıyla donanmayı, Osmanlı'nın başına büyük bela açan Mısır valisi
Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya teslim etmiştir. Dışişleri Bakanı Mustafa Reşit
Paşa'ya da tazminatı ilan ettirmiştir. Sultan
Abdülmecid Tanzimat fermanını ilan etmesi ile bilinmektedir. Babası II.
Mahmud gibi oda yenilik yanlısı olmuştur. İrlanda’da 1840 yılında yaşanan büyük
kıtlıkta, İrlanda’ya patates ve ihtiyaç malzemesi yardımında bulunmuş,
İrlandalılar bu yardımı bugün dahi hatırlamaktadır.
1848 yılında Macaristan
ve Polonya'dan sığınan mültecilere kucak açması, Rusya'nın ısrarına rağmen
bunları teslim etmemesi, Osmanlı Devleti'ne Avrupa'da büyük bir itibar
kazandırmıştır. Ardından Rusya, Eflak ve Boğdan'ı işgal etmiş, bunun üzerine yapılan
Kırım Savaşında İngiltere ve Fransa' nın Osmanlı'ya yardım etmesiyle oluşan ittifak sonucu Rusya'yı yenmiştir.
Savaşın ardından Paris
Barış Konferansı yapılmış ve Sultan Abdülmecid Islahat Fermanı'nı
yayınlamıştır.
Sultan Abdülmecid 38 yaşında
vefat etmiş, Sultan Selim Camii yakınlarında ki türbesine gömülmüştür. Nazik,
terbiyeli bir şahsiyet olarak tanınan Abdülmecid, Batı müziğinden anlayan
Hattat bir kişilikti. Gayet iyi Fransızca bilmektedir. Kendisinden sonra
kardeşi Sultan Abdülaziz tahta
geçmiş ve onun ardından, Sultan Abdülmecid’in 4 oğlu padişahlık (Osmanlı
İmparatorluğunun son 4 padişahı) yapmıştır. Kırım Savaşında hemşireliğin
kurucusu sayılan Florence Nightingale, İstanbul'a gelmiş meşhur olduktan sonra
dönerken kendisi tarafından ödüllendirilmiştir. Sultan Abdülmecid döneminde Osmanlı topraklarında ilk telgraf hattı
ve ilk demir yolu onun zamanda işletmeye açılmış, ilk bilim akademisi
sayılan Encümen-i Daniş’da bu dönemde hizmete girmiştir.(1851)
Askeri alanda ıslahatlar
yapmış, Hristiyanlar ilk kez askere alınmaya başlamıştır. Islahat fermanı ile
gayrimüslimlere geniş haklar verilmesi, Müslüman halkta olumsuzlukla karşılanmış
bazı noktalarda isyanlar çıkmıştır. Abdülmecid döneminde Avrupalı devletlerin
Osmanlı toprakları ve boğazlar üzerinde yoğun baskıları ve hareketleri
görülmektedir.
Yorum Gönder