Piri Reis'in Haritasındaki Büyük Sır

Ünlü Türk Denizci Piri Reis’in tüm dünyayı hayretler içerisinde bırakan meşhur haritasının sırrı nedir, nasıl çizilmiştir?

Türk ve dünya denizciliğine önemli katkılar sağlamış olan Piri Reis’in 1513 yılında çizdiği dünya haritası, günümüzde halen sırrı çözülememiş bir bilinmeyen olarak karşımıza çıkmaktadır. 500 yıl önce çizdiği bu haritada, günümüz uzay teknolojisiyle ancak görülebilecek detayları hatasız olarak gösteren Piri Reis’in, o dönem hangi teknolojiyi kullanarak bu çizimi yaptığı, bilim adamları tarafından her zaman merak konusu olmuştur. Tüm dünyayı şaşkına çeviren bu haritadan günümüze yalnızca Güney Amerika ve Batı Afrika dolaylarını kapsayan küçük bir bölümü ulaşmıştır.

Piri Reis Sultan 2.Beyazıd’ın emriyle haritayı yapmaya başlamış, o ölünce haritayı Yavuz Sultan Selim’e 1516-1517 yıllarındaki Mısır seferinde sunmuştur. Bu zamandan sonra haritanın akıbeti belli değildir. Tek bilinen haritanın parçalara ayrıldığı ve günümüzde sadece Amerika kıtasını gösteren kısmının elimize geçtiğidir.

Piri Reis Haritası Nasıl Bulundu

Piri Reis’in dünya haritası, Topkapı Sarayı müze olarak düzenlendiği sırada Milli Müzeler Müdürü Halil Ethem Bey tarafından harem dairesinde tesadüfen bulunmuştur(09.11.1929). Harita bulunduğunda üzerinde yemek kırıntılarının olduğu saptanmıştır. Bu durum haritanın örtü olarak kullanılmış olabileceğini göstermektedir. Halil Ethem Bey eski bir dünya haritası bulduğunu Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e bildirdikten sonra bu konu Gazi tarafından ilgiyle karşılanmış ve haritanın derhal incelenmek üzere Ankara’ya gönderilmesi emredilmiştir.

Piri Reis Haritasının Özellikleri

Harita, ceylan derisi üzerine çizilmiştir. Günümüze ulaşan kısmı 90/65 cm ebatlarındadır. Harita üzerinde, haritanın kim tarafından, ne zaman ve nerede yapıldığı şu şekilde ifade edilmiştir; “Bu haritayı Kemal Reis’in erkek kardeşinin oğlu ünvanıyla şöhret bulan Hacı Mehmet oğlu Piri, 1513 yılı Muharrem ayında (9 Mart-9 Nisan arası) Gelibolu’da yapmıştır.” Üzerinde 9 adet gemi ve sandal resmi mevcuttur. İnsan ve hayvan resimleriyle adeta farklı bir imaja bürünen haritada 7 adet papağan, Portukal kralı, Merrakuş ve Kine padişahının resimleri bulunmaktadır. Ayrıca haritada Afrika’da bir devekuşu, bir fil, üç maymun, bir yılan, bir lama, birkaç öküz ve kuzeyde de büyük bir balık bulunmaktadır. Harita çiziminde 9 farklı renk kullanılmıştır. Tam olarak okunamamakla birlikte, harita üzerine önemli notlar kaydedilmiştir. Bu notların en önemlilerinin başında, Kolomb’un Amerika’yı keşfine dair yazılmış olan notlar vardır. Amerika kıtasının bilinen en eski haritalarından biri olan Piri Reis'in haritası bugün Grönland, Florida kıyıları , Honduras ve Küba'yı gerçeğe oldukça uyumlu bir şekilde haritalandıran bir çizim olarak tarihte büyük bir gizem olarak kalmıştır.

Amerika kıtasının kaşifi olarak bilinen denizci Kristof Kolomb’un keşifleri sırasında kullandığı haritaları bugün kayıp. Yani Batı müzelerinde bin yıldan daha eski haritalar bulunmasına rağmen, Kristof Kolomb’a ait tek bir harita yok. Piri Reis'in haritası da 1513 yılına ait olup Kolomb'un Amerika'yı keşfinden 21 yıl sonraya aittir.

Piri Reis 1513 tarihli dünya haritasına yazdığı haşiyede, (kenar notu) haritayı yaparken yararlandığı haritaları sıralarken bir adet Kolomb haritasından bahseder. Kitab-ı Bahriye isimli eserinde ise, amcası Kemal Reis ile bir deniz savaşında esir aldıkları bir denizcinin, Kristof Kolomb ile okyanus yolculuklarına üç defa katıldığını ve bu denizciden bir harita edindiklerini anlatır. Bu anlatımın, Paul Kahle tarafından bir konferansla sunumu, Batılı bilim çevrelerinde büyük ilgi görür. Nedeni; bulunamayan Kristof Kolomb haritalarınınizi Piri Reis haritalarında ortaya çıkmıştır. Bu haritanın büyük ölçüde Kristof Kolomb’un haritası olduğu genel bir kabul görür. Topkapı arşivinde bulunan haritanın orjinalliğinden kimsenin şüphesi yoktu. Her ne kadar araştırmacılar, büyük usta Piri Reis'in diğer altı kaynağını tespit edemese de, kaynaklardan birinin Kolomb’un 1448’de çizdiği kayıp dünya haritası olduğu konusunda herkes hemfikirdi.

Piri Reis Haritasının Sırrı

Peki Piri Reis'in haritası neden bu kadar özel. 1513 yılında çizilen Piri Res’in  bu haritasında, Cebelitarık Boğazı hatasız bir şekilde çizilmiştir. Uydu fotoğraflarına bakıldığında görülmektedir ki, Cebelitarık Boğazı’nın hatasız çizilebilmesi; ancak uzay çalışmalarıyla fark edilebilecek bir detaydır. Boğazın derinliğinin ve iki yaka arasındaki dar geçidin çizilebilmesi için, boğaza havadan bakılması gerekmektedir; fakat harita incelendiği takdirde, uydulardan çekilen fotoğraflar ile bu haritada çizilmiş olan Cebelitarık Boğazı’nın görüntüsünün şaşırtıcı bir şekilde aynı olduğu görülmektedir. Piri Reis dünya haritasında Antarktika'da ki Dağları da belirtmiştir. Fakat Antarktika kıyıları ve dağlarının varlığı, Amerikan ve Rus deniz araştırmacıları tarafından, ses yansıtıcı aletlerle 1820 yılında keşfedilmiştir. Piri Reis'in haritasında Antarktika kıyıları net bir şekilde göze çarpmakla birlikte aslında bu kıyılar normalde buzun altındadır. Acaba Piri Reis 1513 senesinde, hangi aletleri kullanarak Antarktika’yı keşfetmişti? Bilim adamlarının henüz cevabını bulamadığı diğer bir konu da işte budur.

Piri Reis haritasındaki hayvanlar da büyük bir merak konusudur. Güney Amerika'ya özgü puma ve lama haritada yer almaktadır. Peki Piri Reis daha önce görmediği bu hayvanları nasıl çizdi? 

Büyük ihtimalle Kolomb'un haritasını edindiği denizcinin tasfirlerine dayanarak bu hayvanları yerleştirdiğidir. Yine aynı şekilde Piri Reis haritasındaki canavar da gövdesiz ve adam şeklinde resmedilmiştir. Piri Reis canavar için 7 karış boyu olduğu şeklinde not düşmüştür.

Günümüzde düzleme aktarılan haritalarda, Arjantin ile Antarktika arasında bir birleşmenin olmadığı görülmektedir. Ancak yine Rus deniz araştırmacıları tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, Arjantin ile Antarktika’nın, denizin altındaki dik sıradağlarla birleşmiş olduğu tespit edilmiştir. Bu gerçek de Piri Reistarafından, yani daha 1513 senesinde haritada çizilerek gösterilmiştir. Su küreyi kaldırarak ancak görebileceğimiz bu detayı Piri Reis acaba nasıl tespit etti? Şaşırtıcı olan şudur ki Piri Reis’in elinde hiçbir teknoloji yokken bunu nasıl yapabildiği konusunda, bilim adamları tarafından henüz bir bilgiye ulaşılamamıştır.

Amerikan hava kuvvetlerinin uzay çalışmalarına göre, Dünya’nın merkezinin Mısır dolaylarında, Kahire’nin yakınlarında bir yer olduğu keşfedilmiştir. Piri Reis’in tamamlanan haritasına bakıldığında da Dünya’nın merkezi Kahire çıkmaktadır. Piri Reis, Amerikan Hava Kuvvetleri’nin yaptığı bu çalışmaları 500 yıl önce yapmış ve çalışmalarını da haritasında somut olarak ifade etmiştir.

Piri Reisin haritası popüler tarih ve komplo teorisyenleri için harika bir malzeme olmuştur özellikle Tanrıların Arabaları kitabından sonra. Kitapta yazar Piri Reis’ dünya dışı varlıkların yardım ettiği ve uydu fotoğraflarıyla bu haritanın çizildiğini iddia etmiştir.

Piri Reis Güney Amerika'ya mı Gitti

Piri Reis bu haritayı gezerek çizdiği yada önceki haritalara bakarak çizdiği iddiaları gerçeği yansıtmamaktadır.O dönem haritaları son derece yanlış ve yetersizdir. Piri Reis’in elinde dayanıklı gemiler olsa bile böyle bir yolculuk yapması o dönem şartlarıyla 300 yıl sürecektir. Bu nedenle bu kanı da kabul görmemekte olup zaten tarihi kayıtlarda böyle bir yolculuğa rastlanmamıştır.

Sonuç olarak iddialar peş peşe olup bu haritanın kesin gizemi ve nasıl çizildiği hala çözülememiş olup, bu haritanın çok büyük bir ustalık ve bilgi birikimi olduğu gerçeği göz ardı edilemez. Piri Reis haritası tarihimiz açısından önemli bir değer olup bugün 10 TL'nin arkasında resmedilmektedir.