Büyük İskender 11
yıl gibi kısa bir sürede bilinenen antik dünyanın yarısını fethetmeyi başarmıştır.
Aristo'nun hocalığını
yaptığı Makedon
kralı II. Philip'in gölgesinde büyüyen Makedonyalı İskender, daha
çocukluğundan ortalığı kasıp kavuracağını belli ediyordu.
Büyük İskender Kimdir
Büyük İskender (M.Ö.356-M.Ö.323)
genç yaşında babasının Byzantion’a düzenlediği sefer sırasında
Makedonya’da kalarak ülkeyi yönetmiş ve M.Ö.338 yılında II. Filip ile birlikte
Yunanlılara karşı yapılan savaşta Makedon ordusunun sol kısmını yöneterek savaş
becerisini göstermiştir.
Kral
II. Pilip’in şaibeli ölümün
ardından (onun yolunu açmak isteyen İskender’in annesinin öldürdüğü söylenir)
MÖ.336 yılında tahta geçen İskender,
içindeki cevheri ortaya dökmekte gecikmedi. İlk etapta tüm düşman ve taht
rakiplerini öldürtmek olan İskender (yabancı dillerde Alexsander) Tuna nehrinin
ötesine seferler düzenlemiş ardından ordusu ile batıya yönelmiştir. Ancak bu
sırada Atina bölgesinde kendisinin öldüğü rivayetlerinin üzerine burada isyan
çıkınca ve bu isyanın arkasında Pers İmparatoru III. Darius olduğunu anlayınca, ordusunu büyük bir hızla Yunanistan’a yönlendirerek bölgeyi yakıp yıkar. Spartalılar hariç Yunan yarımadasının tamamını
fetheden İskender,
ardından Makedonların belası
olan Pers imparatorluğuna
gözünü dikti.
O günün koşullarına göre
oldukça farklı düzenli ve donanımda yaklaşık 5 bin süvari ve 30 bin piyadeden
oluşan savaş ordusuyla M.Ö. 334 yılında sefere çıkar. Anadolu, Suriye ve Mısır' da zafer üstüne zafer
kazandı. Üstelik tekbir yenilgi almadan. Persler bu durumu şaşkınlık ve korkuyla
izliyorlardı. İskender en
büyük zaferini 331 yılında bugünkü kuzey Irak topraklarının bulunduğu yerde gerçekleşen savaşı
kazanarak, Pers imparatoru Darius'u yendi. Makedonların 21 yaşındaki genç kralı şimdi
de Perslerin yüce
kralı olmuştu. Takip eden 8 yılda kral ve kaşif şapkalarını, yaptığı
başarılarıyla aynı anda giydi ve devasa ordusuyla Himalayaların eteklerine dek
ulaşmayı başardı. Farklı ülkelerde 70 ayrı şehir ve 2 milyon kilometrekarelik
bir imparatorluk kurmuştur.
Tartışmasız, tarihin
gördüğü en kudretli askerlerden biridir. Kimse onun yaptığı kadar kısa bir süre
içerisinde bu kadar büyük bir toprak parçası alamamıştır. İmparatorluğunun sınırları Balkanların ortasından,
doğudaki Hindikuş dağlarına
dek uzanıyordu. Adının Büyük
İskender olmasının sebebi biraz da bundan geliyordu. Kılıç
salladığı coğrafyaların gelenek, görenek ve kültürlerine saygı göstermekten
çekinmeyerek, bunlarla karşılıklı ittifaklar kurdu. Hatta bu sebeplerle
evlilikler yaptı. Farklı ırk ve kültürlerden oluşan milyonlarca kişiyi
ortak bir irade de tuttu. Onu
başarılı kılan, diğer kişilerden farkı gördüğü her şeyi, kendisinin
yapmaya soyunmuş olmasıdır.
Çocukluğunda savaş
oyunlarını çok seven İskender,
bilindiğinin aksine kısa boylu olduğu, megalomani ve paranoya belirtileri
gösterdiği, hatta generali ve koruması olan Stephen ile aralarında eşcinsel ilişki olduğu iddia
edilmektedir.
Ele geçirdiği
toprakların idaresini, güvendiği komutanlarına ya da yerli halkın seçtiği
kişilere bırakırdı. Onun için önemli olan fethetmektir, yönetmek değil.
Efsanevi
Gordion düğümünü çözdüğüne inanılır.
Bahsi geçen efsanede, Frig kralı Gordios, Zeus'a bir
öküz arabası adamıştır. Araba bir düğüm ile tapınağa bağlanmış ve bu düğümü
çözecek kişinin Asya'nın hakimi olacağı söylenir. Gordion’a
gelen İskender, bir
şekilde bu düğümü çözer yada çok kişinin rivayet ettiğine göre çözemediğinden,
düğümü kılıcıyla keser ve kehanet gerçekleşir. Böylece Asya'nın
fatihi olur. Fakat düğümü kılıçla kestiği için erken yaşta ölmesinin bu
sebepten olduğu kanaati getirilmektedir.
Antik Mısır’ın kutsal
şehri Memphis’i fethettikten sonra burada firavunlara özgü taç giyme töreni
yapılmış ve Büyük İskender Firavun tacı, çifte taç takmıştır. Ayrıca Zagroz
dağlarını aşıp Persepolis’i aldıktan sonra ünlü Ahameniş hükümdarı 1. Kserkses
(Serhas)’ın tapınağını onun daha önceki dönemde (M.Ö.484) Yunanistan’a
yaptıklarının öcünü almak için tören düzenleyerek yakmıştır.
Büyük İskender Aşil’i
rol model edinmiş ve Anadolu’ya ilk seferinde Çanakkale bölgesini alınca, Aşil
yani Akhilleus’un mezarını ziyaret etmiş, rivayete göre uğur getirmesi için
Aşil’in tanrılar tarafından hediye edildiği söylenen kalkanını almıştır.
Büyük İskender, MÖ. 11 Temmuz 323
yılında, Babil'de Hindistan'da yakalandığı sıtmadan (tahmin
edilmektedir) 32 yaşında öldüğünde arkasında kocaman bir imparatorluk
bırakmıştı. Ölmeden önce kendisine İmparatorluğu kime bıraktığı sorulduğunda "En Güçlünüze" demiştir.
İskender'in Hakimiyet Altına Aldığı Coğrafya |
Seferleri için terk ettiği anayurduna bir daha hiç dönmemiştir. Annesi İskender’in, Zeus'un
oğlu olduğuna inanmıştır. Hocası Aristo sayesinde bilim ve tıbbın yanı sıra
felsefeye de ilgi duymuştur.
Tabi vahşetleri de yok değildi. Yaralandığı savaşların ardından savaş
bölgesindeki halkı ibreti alem olsun diye katletmiştir. Ayrıca
askerlerinin formda kalmaları için sürekli soğan yedirdiği bilinmektedir.
Atını öyle çok
seviyormuş ki atı ölünce, bugünkü Pakistan topraklarında kalan bir
şehre atının adını vermiştir. Ayrıca
Büyük İskender kendi adını taşıyan çok sayıda şehir kurmuştur. Bugünkü
güneydeki ilimiz İskenderun dahil olmak üzere. Selanik şehri de adını
İskender’in kız kardeşinden almıştır. Ayrıca girdiği hiçbir savaşı
kaybetmezlerdi. İskender o günün koşullarına göre oldukça modern bir ordu
kurmuştur. Savaş stratejilerini hayata
geçiren ilk asker İskender'dir. Savaş taktikleri hala birçok askeri akademide
ders konusu olarak işlenmiş ve çoğu tarihçi tarafından tarihin en başarılı
kumandanı olarak kabul edilmektedir. Büyük
İskender boyu kısa olarak bilinir(1.50 cm). Ayrıca söylentiye göre Babası
Filip oğlu İskender’e “Oğlum burası sana göre çok küçük git kendine yeni
memleketler ara” demiştir.
Yorum Gönder