Sultan I. Murat (1326-1389) üçüncü Osmanlı padişahıdır. Osmanlı kaynaklarında tam ismi Murad-ı Hüdavendigar şeklinde geçer. Hüdavendigar, bey ya da hükümdar anlamına gelir. Babası Orhan Gazi, annesi Nilüfer Hatundur. 1326 yılında Bursa'da doğan Sultan I. Murat, 1362 yılında babasının ölümü üzerine tahta çıktığında ilk işi Balkanlar'a sefer düzenlemek olur. Aslında Sultan Murad, tahta geçmeden önceki üç yıl fiili padişahlık yapmıştır. Zira babası Orhan Gazi, üç yıl kadar hastalıktan çekmiş ve yönetimi oğlu Murad sürdürmüştür. Sultan Murat döneminde Edirne, 1361 yılında alınmış, Güney Bulgaristan ve Trakya fethedilmiştir. Bu fethin ardından Hristiyan Dünyası ayaklanmış, Papa, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmiştir.
Çirmen Savaşı'nda Sırplara karşı 1371 yılında zafer kazanır. Aynı yıl Karabiga fethedilir. Balkanlardaki bu başarıların ardından bu bölgenin kadim devletleri Bulgarlar, Sırplar ve Bizans, anlaşma isteyerek Osmanlı’yı yasal ülke olarak sayan ve yüksek egemenliğini kabul eden anlaşmalar yapar.
Sultan I. Murad, 1373 yılında Çandaroğlu beyliğine seferde iken yerine varisi olarak 14 yaşındaki Savcı Bey'i bırakır. Bizans’ın yardımıyla Şehzade Savcı, babası seferdeyken Rumeli'de imparatorluğunu ilan edip adına hutbe okutur. Haberi alan Sultan I. Murad buna çok sinirlenir ve ordusunu anında Rumeli’ye geçirerek Savcı ve Bizans askerlerinden oluşan karma orduyu Apikridium mevkiinde yener. Savcı Bey Dimetoka’ya kaçsa da yakalanır ve Sultan I. Murad, oğlunun gözlerine mil çektirir. Fakat siniri geçmez ve daha sonra Bursa’da onu boğdurtur.
1386 yılında damadı Karamanoğlu Alâeddin Bey, Beyşehir’e saldırınca Sultan I. Murad Konya’ya büyük bir sefere çıkar. Bölgeyi ele geçirir, ancak kızının ricası üzerine onu kıramaz ve damadını affeder. I. Murad döneminde Germiyan oğulları ve Hamideli beylikleri ilhak edilir. Kuzey Yunanistan'daki önemli şehirlerden Serez, onun zamanında fethedilmiştir. 1385 yılında Sofya ve Niš alınmış, ardından Sırplar haraç yani belli bir vergi karşılığında Osmanlı'ya bağımlı devlet haline gelmişlerdir. 1387'de Selanik'i fetheden I. Murad, ardından Kuzey Bulgaristan'a yönelmiş, ancak Bosna'da Osmanlı akıncılarının imha edilmesi, Balkan devletlerinin Osmanlı'dan kurtulma ümitlerinin yeniden canlanmasına sebep olmuştur.
Sultan I. Murad’ın Ölümü
Sultan I. Murad 1389 yılında Sırplarla yapılan Kosova Savaşı sırasında Osmanlı ordusu düşmanı yenmiş ancak Miloş Obilović isimli bir Sırp beyi tarafından savaş alanında hançerle suikast düzenlenerek 62 yaşında şehit edilmiştir (28 Haziran 1389). Çoğu kaynağa göre hain Miloş Obilović, savaş alanında Sultan I. Murad’ın önüne gelerek Müslüman olmak ve Sultanın elini öpmek istediğini söyler. I. Murad bunu kabul edince bir anda yanına gelerek sakladığı hançeriyle Sultan Murad’ı şehit eder. Kendisi de Sultanın yakın muhafızları tarafından anında infaz edilir.
Bursa'dan sefere çıkmadan önce yaptırdığı cami, bu sebeple halk tarafından Şehadet Camii olarak anılmaktadır. İki türbesi bulunan I. Murad'ın birinci türbesi Kosova'da bulunmakta (buraya iç organları gömülmüştür), diğeri ise Bursa'nın Çekirge semtinde yaptırdığı caminin yanındaki türbedir. I. Murad devrinin önemli olaylarından biri Yeniçeri Ocağı'nın kurulması ve devşirme sisteminin uygulamaya sokulması olmuştur. Osmanlı Beyliği'nin devlet olma özelliğine de I. Murad zamanında kavuşmuştur denilebilir.
Batılı kaynaklarda ismi Amourad olarak geçen Sultan I. Murad, 95 bin kilometrekare olarak devraldığı Osmanlı topraklarını kat be kat 500 bin kilometrekareye yükseltmiştir.
Yorum Gönder